Nr. 301 - zondag 31 maart 2024 (week 13)
Het beste, het aller-, aller-, allerbeste uit 99 FHM's A-viertjes


300. FRISSE WIND IN LAREN; IMPRESSIONISTEN VAN HET NOORDEN (25/02/2024)
299. SPAGHETTIFICATIE; 'INTO THE BLACK HOLE' IN VALKHOF MUSEUM (11/02/2024)
298. DE MIDDELEEUWEN DOORMIDDEN ZAGEN; HET JAAR 1000 (07/01/2024)
297. PILAARBIJTERS EN VARKENSSCHEERDERS; DE BRUEGHELS IN EEN TIJDSLOT (24/12/2023)
296. BORMAN, LOVELL & ANDERS, HENKIE EN CHRIET; DE KERSTVLUCHT VAN 1968 (17/12/2023)
295. JE STEM VERHEFFEN; OVERPEINZINGEN ROND DE TWEEDE KAMERVERKIEZING (26/11/2023)


FHM’s A-viertjes is een rubriek op de Thuispagina van Frans Mensonides, die Henk als middle name heeft en dus FHM als initialen.
FHM’s verschijnt altijd op zondag, maar lang niet op elke zondag.


 







Uit aflevering 300. Liever naar schilderijen kijken dan romans lezen

 

Je kijkt nu naar aflevering 301 van de rubriek FHM’s A-viertjes, die op sommige zondagen verschijnt op mijn Thuispagina.

Die rubriek is onder andere gewijd aan: bezoeken aan steden en musea; taal, literatuur, literatuurgeschiedenis en gewone geschiedenis; ‘mantelzorgperikelen; hoogbegaafdheid; sportbeoefening (waar ik uren naar kan kijken); autobio; moderne (on)gemakken; wetenschap, geloof en andere diepgravende nonsens; gezondheid; popmuziek; actualiteit.

Het is traditie op FHM’s A-viertjes dat elk honderdtal gevolgd wordt door een overzicht, onder het soort ronkende titels zoals boven dit stuk. Een paar weken geleden liet ik deel 300 verschijnen, gewijd aan een tentoonstelling van impressionistische schilderijen in Laren. En nu dus een ruim dozijn highlights uit een bijna-honderdtal, de afleveringen 202 t/m 300. Nummer 201 was het overzicht van ‘het beste’ uit deel 102 t/m 200.

Ik heb FHM’s A-viertjes in het leven geroepen in de herfst van 2009. FHM, zo luiden mijn initialen. Daarmee ben ik een naamgenoot van FHM, het For Him Magazine voor alfa-mannetjes, en van het Zweedse instituut FHM, het Zweedse equivalent van ons eigen RIVM. Maar dan kan ík allemaal niets aan doen; er zijn nu eenmaal meer hondjes die Fik heten.

In het begin pasten mijn FHM’s inderdaad nog op een A-viertje, als je ze zou uitdraaien op papier (maar waarom zou je?). Ik bundelde ze per maand in één document. Een A-viertje tekst, zo ongeveer 500 woorden, is gauw gevuld. Het duurde dan ook maar 2½ jaar totdat ik het eerste honderdtal voltooid had.

De beperking in lengte bleek voor mij uiteindelijk toch niet te werken. In de loop van de jaren heb ik het formaat en het format van de rubriek opgerekt. Tegenwoordig zou het passen op een tweezijdig geprint A-viertje met heel smalle marges, in een lettertype dat voor mensen met heel erg scherpe ogen nog net te lezen zou zijn zonder vergrootglas. Daarbij tel ik illustraties helemaal niet mee; die zou je er hooguit aan vast kunnen nieten.

Het 2e honderdtal heb ik desondanks in slechts 3 jaar tijd volschreven. De 3e pluk nam daarentegen maar liefst 8½ jaar in beslag, herfst 2015-heden. De rubriek is zelfs een periode helemaal uit de lucht geweest: van herfst 2017 tot medio 2020, waarna ik de draad weer opgepakt heb.

Enfin, na al die inleiding hier het beste uit dat 3e honderdtal. En oh ja, als je links wilt naar álle FHM’s A-viertjes, niet alleen de aller-, allerbeste: raadpleeg dan het FHM-archief.

 

209.  'DE STEEN'; HERDENKINGSBIJEENKOMSTEN (6 december 2015)
Op 12 januari 2015 is mijn moeder overleden. Aan het einde van dat jaar woonde ik 2 herdenkingsbijeenkomsten bij, waarvan er een werd georganiseerd door de uitvaartondernemer en een door het verzorgingstehuis waar zij de laatste 1½ jaar van haar leven gewoond had.

 

215. STROOMLOOS, EN METEEN STROMENLOOS (31 januari 2016)
Nee, als moderne, hedendaagse mens kun je echt niet meer zonder stroom, nog geen ochtend.


 

222. HET CIRCUS JEROEN BOSCH (2): DE TUIN DER LUSTEN (27 maart 2016)
Het ‘Circus Jeroen Bosch’ sloeg in 2016 zijn tenten op in het Noord-Brabants Museum, met een veel te drukke tentoonstelling gewijd aan de beroemde Bossche schilder. Boudewijn de Groot en Lennaert Nijgh hadden Bosch’ De tuin der lusten al in de 60’s op muziek gezet.

228. 'KIEKEN EN SPIEKEN, EEN STUKJE ETYMOLOGIE (27 november 2016)
De woorden ‘spieken’ en ‘kiekje’ zijn beide ontstaan in Leiden. En het eerste zelfs op de 2 middelbare scholen die ik bezocht heb, en waar ik zelf nooit durfde te spieken. Maar ik heb er op school nooit iets over gehoord. Ze hadden het wel eens mogen vertellen. Daar zit je toch voor op school, voor nutteloze weetjes?

Kiekje van Israël Kiek, overgenomen uit de Spiekipedia


232. 'BINT' VAN BORDEWIJK: DE ROMAN, HET STUK EN DE POLEMIEK (22 januari en 5 februari 2017)
Slechts 2 FHM’s in het honderdtal hebben de moderne Nederlandse literatuur tot onderwerp (‘modern’ betekent dan onder neerlandici: geschreven na Napoleon). Dit artikel naar aanleiding van een toneelstuk naar ‘Bint’ wordt door middelbare scholieren vaak gebruikt als bron voor werkstukken. Ik maak dat op uit de leescijfers; een bedankje uit die kringen heeft me, begrijpelijk, nooit bereikt.
Veel en veel meer van die 100 FHM’s A-viertjes, een stuk of 20, gaan over beeldende kunst. Wel merkwaardig voor iemand die geen schilderkwast kan vasthouden en doorgeleerd heeft in de literatuur, ofwel ‘dooie dichters’, zoals ik het altijd samenvat. Had ik niet beter kunstgeschiedenis kunnen studeren?


237. WOLKEN TUSSEN HEMEL EN AARDE; DE PARAPSYCHOLOGIE (14 maart 2017)
Stukje over een soort jeugdzonde. Duistere zaken als telekinese, spiritisme en helderziendheid stonden volop in mijn belangstelling toen ik een jaar of 16, 17, 18 was. En ik stond daarin niet alleen. De parapsychologie, die dit soort zaken bestudeerde, werd volledig serieus genomen als wetenschap.

Wilhelm Tenhaeff, parapsycholoog en en Gerard Croiset,  vermeende helderziende, beide al heel lang geleden door de mand gevallen
Foto’s overgenomen uit de Wikipedia, Wilhelm Tenhaeff en Gerard Croiset


245. 'WILLIKUMO ANA ROTTAA'; VIDEO OVER EN IN HET OUDNEDERLANDS (28 juni 2020)
Hoe klonk onze taal 1000 jaar geleden? De taalkundige Peter-Alexander Kerkhof liet het Nederlands uit het jaar 1020 klinken in een video die honderdduizenden keren werd bekeken.

 

255. CORONAJAAR IN MOMENTEN (3 januari 2021)
In een overzicht waar het jaar 2020 binnen valt, ontkom je niet aan corona. Ik blikte in januari 2021 terug op het eerste coronajaar.


265. HORROR-TANDARTS (12 december 2021)
276. HORROR-TANDARTS; HET VERVOLG (23 oktober 2022)
‘Krijgt een tandarts soms een BIG-registratie voor een volle spaarkaart?’ heb ik wel eens uitgeroepen als de tandheelkunde ter sprake kwam in een gesprek. In 2019 verruilde ik een koekenbakker van een tandarts voor een andere, die bijna even erg bleek te zijn. Gelukkig was ook in dit geval 3 maal scheepsrecht, en vond ik toch nog een goeie.


Uit de schoolplaat waar ik jaren tegenaan heb zitten kijken in de biologieles:
Een gezond en sterk gebit …. is een waardevol bezit’, uitgegeven door Prodenta N.V. in 1969, collectie Museon, Den Haag.
Hervonden op Collectie Nederland, Musea, Monumenten en Archeologie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.


271. 'KUNST VOL VERHALEN', MIJN BROERTJE EXPOSEERT (1 mei 2022)
Weet je wie er wél een verfkwast kan vasthouden? Mijn jongere broer Sjoerd. Hij was als kind al een stuk artistieker dan ik. En in 2022 exposeerde hij zelfs in Haagse bibliotheken.



Sjoerd Mensonides
Straat Magallanes (Antarctica)
Acrylverf op doek


275. PAARDLOZE KOETSEN; LOUWMAN MUSEUM (25 september 2022)
Een bezoek aan een museum vol auto’s is een zware uitwedstrijd voor een OV-voorvechter. Maar Louwman viel me echt voor 100% mee.


281a CHATTEN MET CHAT-GPT (1) (29 januari 2023)
281b CHATTEN MET CHAT-GPT (2) -  EEN BLOGGER UIT LEIDEN (5 februari 2023)
De Artificial Intelligenge-app ChatGPT was dé hype in de herfst van 2022. Ik besloot hem eens te proberen. En leerde onder andere dat de roman ‘Bint’ van Bordewijk (zie hierboven) gaat over de identiteitscrisis en het emancipatieproces van ene mevrouw Bint – die in die roman helemaal niet voorkomt.


291. EEN LEPEL VAN ROESTVRIJ STAAL (EN GROOTOUDERS VAN GOUD) (2 mei 2023)
Telefoon, televisie, vakantie: als kind vond ik het maar doodgewoon dat het er allemaal wás, na het overlijden van mijn vader. Hoe mijn moeder de eindjes aan elkaar heeft kunnen knopen, daar heb ik me als kind nooit in verdiept. Maar vorig jaar vond ik een map met haar financiële papieren uit de jaren 60. Toen bleek dat mijn grootouders altijd zeer royaal waren bijgesprongen. Dankjewel kan ik er helaas niet meer voor zeggen...

Nee, niet geboren met een gouden lepel in de mond

 

FHM
Pasen 2024

VOLGENDE AFLEVERING: SPAGHETTIFICATIE (2); ‘DICHTER BIJ HET ZWARTE GAT’ IN LEIDEN (09/04/2024)






© Frans Mensonides, Leiden, 2024