LAATSTE
ZES AFLEVERINGEN
250. WIE GOOGELT OP ZIJN NAAM... VINDT EEN
SCHIPBREUKELING (13/09/2020)
249. 'IN THE
YEAR 2525' WAS Dé HIT VAN HET JAAR 1969 (30/08/2020)
248. 'BESMET',
ZEER ACTUELE TENTOONSTELLING IN
MUSEUM BOERHAAVE (16/08/2020)
247. VOORLINDEN,
WASSENAAR: SERENITEIT EN CONFETTI (19/07/2020)
246. TARRA,
CENTIARE EN WORTELTREKKEN IN PRE_DIGITALE TIJDEN (05/07/2020)
245.
'WILLIKUMO ANA ROTTAA'; VIDEO OVER EN IN HET OUDNEDERLANDS
(28/06/2020)
De rubriek FHM's A-viertjes
verschijnt onregelmatig. Maar als hij verschijnt, doet hij dat op
zondag.
‘Realisme nu’, het klinkt als een nieuwe politieke partij
die bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 zeker een potentieel zou hebben van
20 à 25 zetels. Maar het is de naam van een tentoonstelling die momenteel loopt
in Stedelijk Museum Schiedam.
Ik had er vanuit Leiden een fietstocht van een dikke 2
uur voor over om het te zien. Dat met geen ander vooruitzicht dan het hele eind
ook nog terug te moeten fietsen. En wel met wind tegen, want op de heenweg had
ik die straffe, voortijdige herfstbries aangenaam méé. 70 km fietsen in totaal,
op het randje van de actieradius van mijn elektrische fiets.
Maar die fietsavonturen ga ik over een dag of wat nog optekenen
in mijn kersverse foto-fietsrubriek. Daar valt dan ook te lezen, of ik Leiden nog
gehaald heb met stroom in mijn accu. Dat weet ik op dit moment nog niet, nu ik
mijn bolide vastgeketend heb aan het museumhek.
Dat doe ik om vijf voor half vier. Zoals in dit coronajaar
gebruikelijk is, heb ik moeten reserveren voor een bepaald tijdslot; in dit
geval dat van 15:30 uur. Anders dan elders geldt hier in de Brandersstad niet
alleen een begintijdstip, maar ook een eind-. Een bezoek mag niet langer dan 1½
uur duren. Langer kan sowieso niet meer omdat het museum om 17:00 uur sluit.
Maar niet getreurd, ergens in het museum zal ik lezen – ik
weet niet meer in welk verband – dat de gemiddelde museumbezoeker slechts 28
seconden kijkt naar een tentoongesteld kunstwerk. Reken even een halve minuut
voor elk item (je moet ook nog van het ene naar het andere lopen). Dan kan ik
er tot de poorten sluiten toch nog 180 bewonderen. En mijn museumervaring heeft
geleerd dat na zo veel schilderijen en / of beelden het kijkglas ook wel vol
is; de aandacht dreigt dan toch te verslappen.
Onderschat ze ook niet, die 28 seconden! In het Louvre in
Parijs heb je dan altijd nog een half jaar nodig om alle geëxposeerde
kunstwerken te zien, als je elke dag een tijdslot hebt van 1½ uur.
Kijken kan vanmiddag in alle rust. Bij de ingang van elke
zaal staat het aantal personen vermeld dat er tegelijkertijd mag verblijven.
Maar dat aantal wordt op dit late middagtijdstip nergens gehaald. Nooit hoef
ik te wachten op de wachtstip.
Behalve ‘Realisme nu’ is er nog veel meer te zien. Ik zal
het allemaal tegenkomen als ik materiaal verzamel voor mijn traditionele
musuem-top-5. Daarin zal geen werk prijken uit de vermaarde Cobra-collectie.
Daar ben ik geen groot liefhebber van. Maar je hoort me ook weer niet beweren
dat het de klim niet waard is naar de hanenbalken van het v/m gasthuis.
Hieronder de top-5, in loopvolgorde. Meer informatie over de
kunstenaars en hun werken vind je door de linkjes te volgen.
*1*
Sarah van Sonsbeeck, ‘Moment of Bliss’ (2012)
Oorspronkelijk maakte zij dit kunstwerk voor Uitvaartmuseum
Tot Zover in Amsterdam- wat me meteen weer een idee oplevert voor een andere
FHM’s.
*2*
Nathalie Duivenvoorden, ‘The Hotspot’ (2013)
Dit lijkt op een foto die ik had kunnen maken als ik een
fietsroute langs het spoor had gekozen. Maar het is getekend met potlood op
papier. De tag van graffiti-kladderaar FOFS zag ik in het echt ook overal langs
de spoorbaan, in het recente verleden, toen ik nog wel eens een trein nam. Dit
is nou realisme!
*3*
Nico Heilijgers, ‘Spelende kinderen’ (2018)
Waarom loop ik aan het ene kunstwerk slechts matig geïnteresseerd voorbij, maar
blijven mijn ogen soms veel en veel langer dan 28 seconden kleven aan een
ander? Bijvoorbeeld aan deze gymzaal?
Misschien is het om de sereniteit en het spelplezier van deze gymmende
kinderen. Misschien komt het door het contrast daarvan met mijn herinneringen
aan gym op school: penetrante zweetstank, tenenkaas op de klimtouwen, de
commando’s brullende gymleraar met zijn stierennek, panische angst voor ring-
en rekstokoefeningen, als laatste gekozen worden met basketbal; ellende die op
dit schilderij allemaal ontbreekt. Misschien doet het zonlicht het ‘m, het strooilicht
uit de buitenwereld.
*4*
Zoro Feigl, ‘Zwermen’.
Een hele zaal is gewijd aan dit speciaal voor Stedelijk Museum Schiedam
gemaakte werk. Eronder staan, zitten of desnoods liggen mag; aanraken
niet.
Een enorme ronde schijf met half-doorschijnend laken onderin,
draait met mild gesuis om zijn as en maakt verder ook nog allerlei schijnbaar
willekeurige, maar in werkelijkheid zorgvuldig geprogrammeerde bewegingen.
Honderden metalen kogeltjes bewegen over het laken. Het lijkt op de zwermen spreeuwen
die je wel ziet in de schemering.
Ook Stedelijk Museum Schiedam kan niet om corona heen. En
nou doel ik niet alleen op timeslots, ontsmettingszuilen, wachtstippen,
aanbevolen looproutes en trappen waar je alleen vanaf mag als je in een bolle spiegel
geen stijgende medebezoekers ziet. Het museum heeft ook twee exposities
ingericht over hét onderwerp van 2020.
Er is een fototentoonstelling over de achter ons liggende
(eerste) lockdown-periode. En er is een uitgebreide tentoonstelling ‘Troostkunst
uit Schiedam’. In april, hartje lockdown, werden plaatselijke kunstenaars
opgeroepen, een foto van een recent kunstwerk in te zenden. Na heropening van
het museum worden deze nu tentoongesteld. Ze gaan niet allemaal over corona,
maar deze twee wel; ook een kunstenaar kan er nauwelijks omheen.
Helaas kan ik geen vermelding van titels en namen vinden in
de haast die er nu toch rond kwart voor vijf begint in te sluipen.
*5a
Een uitzicht op Schiedam wordt naar de achtergrond gedrongen door een
levensgroot virus. Linksonder de zandloper, die staat voor wat we ons allen
afvragen: hoelang nog?
*5b*
Grote-mensen- en kinderhanden rond alweer een buitenmodel coronavirus duiden op
de vrome wens dat de coronacrisis tenminste zou leiden tot een grotere saamhorigheid.
Wat daarvan is terechtgekomen? Als je daarover nog illusies koestert, dan zou
ik zeggen: kijk eens een halfuurtje op Twitter!
Tot slot wordt de museumbezoeker gevraagd om een
tekstuele bijdrage aan de tentoonstelling. Wat heeft u troost geboden tijdens
de coronacrisis? Je kunt het invullen op een formuliertje, het ondertekenen al
dan niet met je echte naam, en het ophangen aan een van de spijkers.
Aan alle lieve, aardige, troostrijke, moedgevende
uitingen
van Schiedammers voeg ik in een zure oprisping toe: ‘Dat ik niet meer
met die rottrein naar dat
rotkantoor hoef’. Fietsend naar huis bedenk ik pas dat ik om in stijl
te blijven, natuurlijk de heldere avondluchten had moeten roemen die
het tijdens de lockdown zo goed deden op mijn foto's. Bij dezen rechtgezet.
FHM
20 september 2020
Er geweest: woensdag 16 september 2020
PS: AvroTros-programma ‘Nu te zien’ besteedde op 3 juli 2020
aandacht aan de tentoonstelling ‘Realisme nu’.
PPS: Wacht niet te lang meer met een bezoek aan Stedelijk
Museum Schiedam! Op zondag 4 oktober 2020 is het voorlopig voor het laatst
open. Er volgt daarna een grootscheepse opknapbeurt die ongeveer een jaar in beslag gaat nemen.
© Frans Mensonides, Leiden, 2020