LAATSTE
ZES AFLEVERINGEN
164. DE ZAAK-BENNO L.; MIJN BUURTJE IN DE SCHIJNWERPERS (02/03/2014)
163. BUS-HATERS WINNEN PLEIT; OV IN
DE LEIDSE DORPSPOLITIEK (1) (23/02/2014)
162. 'OUR WORLD' (1967), EEN UNIEK
TV-PROGRAMMA (16/02.2014)
161. ONDERGANG VAN EEN
ARCHIEFBEDRIJF (2 DELEN) (02 en 09/02/2014)
160. 'ZOEKTOCHT NAAR HET TYPISCH
FRIESE' (26/01/2014)
159. DE KUNSTMAAN TELSTAR, OF: MIK,
MAK EN MEEK (19/01/2014)
Zoals ik me twee weken geleden al had voorgenomen, heb ik
de gemeenteraadsverkiezingsprogramma’s van de 13 Leidse partijen nagevlooid op hun
standpunt over verkeer en met name openbaar vervoer. Grondig en gedegen als ik
ben, wil ik ze ook allemaal bespreken. Dat zal gebeuren in twee delen; het tweede
verschijnt komende donderdag, midweeks, bij wijze van uitzondering.
1 D66 (10 zetels; collegepartij)
D66 draagt in deze stad lijstnummer 1, omdat ze momenteel de
grootste zijn in de raad. Ze zijn ook partij nummer 1 als het gaat om het
versjteren van het OV. De bus op de Breestraat is ze al decennia lang een doorn
in het oog. Ooit brachten ze het bezopen idee naar voren om het stadsvervoer
voortaan per boot te laten plaatsvinden. Onder Pechtold en voorgangers waren ze
een even hartstochtelijk voorstander van een tram in Leiden als ze daar later
tegenstander van zijn geworden, toen Pechtold naar hogere bestemmingen was
geroepen in Den Haag. Hoe ziet hun programma er nu uit?
Het is zonder meer het meest uitgebreide en gelikte van alle
Leidse partijen: een boekwerk van bijna 100 pagina’s, met oogverblindende foto’s.
‘Goede verbindingen voor iedereen’, heet hun verkeersparagraaf. D66 is een van
partijen die pleiten voor een betere treinverbinding Leiden – Utrecht. D66 wil
verder veel voorzieningen voor fietsers, veel parkeermogelijkheden en veel
nieuwe wegen voor auto’s, maar dat dan allemaal wel met een groene inpassing.
Iedereen te vriend; zo wordt en blijf je de grootste partij. Iedereen, behalve
de busreiziger; de frequentie van de bussen in het centrum kan best omlaag;
niet alleen op de Breestraat.
D66 feliciteert zich verder met talloze successen, geboekt in
de lopende raadsperiode, waaronder het afschieten van dezelfde tram waarvan de
partij in de jaren 90 de grote voorvechter was. Maar killing your darlings is natuurlijk ook een soort succes; het
vereist in ieder geval moed.
2 PvdA (6 zetels; oppositiepartij)
PvdA, PvdA, heb ik daar in 1978 nog niet eens een keer op
gestemd? PvdA-Leiden is de partij van OV-voorvechter Paul Bordewijk, maar ook
van lijsttrekker Gijs Holla, die ik het verschil nog eens heb uitgelegd tussen
een dieseltrein en een elektrische tram.
Wat wil de partij van Holla? Bussen op de HoLa (de route: Hooigracht-Langegracht; alternatief voor de Breestraat)? Dat hangt er
nog om. In hun programma staat niet expliciet van niet, al lijkt me een
‘filevrije route voor het OV door de stad’ niet verenigbaar met het
HoLa-plan. Stadsbussen horen op de
Breestraat; de Stationsweg moet busvrij. Dat betekent dat PvdA kiest voor
verplaatsing van het busstation naar de noordzijde (ook wel: LUMC-zijde of
zelfs: zeezijde) van Leiden Centraal; ook zo’n heet hangijzer, waarover verder opvallend
weinig partijen zich uitspreken.
3 VVD (6 zetels; collegepartij)
Bij de conservatief-liberalen speelt OV doorgaans een
uitwedstrijd. Ik was voorbereid op het ergste, maar het viel me uiteindelijk nog
mee. VVD maakt zich sterk voor geheel dubbelsporig uitvoeren van het NS-traject
Leiden – Utrecht, en een speciale buslijn die de versnipperde universitaire
complexen moet verbinden. Ook dat laatste is niet iets waar ik op voorhand op
tegen ben, al ben ik de ‘innovatieve kennislijn’, waar men twee jaar geleden
over sprak, in geen enkele programma meer tegengekomen. Niets zegt de VVD over de kwestie Breestraat –
HoLa; dat niet.
4 SP (4
zetels, collegepartij)
De SP wil dat Leiden in 2017 fietsstad nummer-1 is. Verder
willen de socialisten de helft van de bussen omleiden via de HoLa-route. De
binnenstad moet zo veel mogelijk autoluw gemaakt worden, om ruimte te maken
voor de bus. Ook alweer geen slecht idee, vind deze OV-voorvechter. Men is
echter ook sterk gekant tegen de Ringweg Oost, die het overtollige autoverkeer
uit de stad had moeten opvangen. Daar voor in de plaats komt wel iets anders…
Tikje vaag, allemaal. Dat is vaak het probleem met de tegenpartij SP; waar ze
nou precies vóór zijn, blijft nogal eens in nevelen gehuld.
5 CDA (4 zetels, collegepartij)
De grootste confessionele partij is bondig, doch toch wel
duidelijk over het OV. De inmiddels al bekende trits Breestraat – HoLa –
Ringweg Oost wordt aangevuld met een pleidooi voor dubbelspoor Leiden –
Utrecht, ontsluiting van alle seniorencentra en aandacht voor toegankelijkheid
voor gehandicapten.
6 Groen Links (4 zetels, oppositiepartij)
Die hemelpiloten van GroenLinks kwamen vorig jaar met een
plan voor een kabelbaan over Leiden heen. Zo’n plan is goed voor een raadslid om
z’n smoelwerk in alle kranten te krijgen. Maar die kabelbaan is ze zelf toch
blijkbaar ook bij nader inzien te gortig, want het heeft hun verkiezingsprogramma
niet gehaald. Wel de waterbussen die ze van D66 hebben afgekeken. Ik ben er
niet tegen; leuk voor de toeristen, maar natuurlijk volkomen ongeschikt als vervanging
of zelfs maar aanvulling van het stadsvervoer.
Vanzelfsprekend komen de kleine busjes ook weer om de hoek
kijken (zie mijn commentaar hieronder bij Stadspartij Leiden Ontzet). Verder
erg weinig concreets over OV.
Op GL heb ik ook wel eens gestemd, en dat in recentere
tijden dan waarin ik koos voor de PvdA. Waarom, snap ik steeds minder. GL presenteert
zich als de kampioen van het OV, maar komt zelden met een bruikbaar idee op
OV-gebied. De partij wekt wel mijn sympathie met het voornemen tot het
verwijderen van de chippoortjes uit Leiden Centraal.
7 Stadspartij Leiden Ontzet (2 zetels, oppositiepartij)
Deze partij werd kort geleden beroofd van zijn boegbeeld en
oprichter: bioscoopexploitant Jan Boer. De kleurrijke Leidenaar overleed vorige
maand op 68-jarige leeftijd. Mogelijk heeft daarmee het gezond verstand deze
club ook verlaten, die ik vroeger nog wel eens kon betrappen op zinvolle
standpunten over het OV. De SLO wil nu een netwerk van kleine,
achtpersoonsbusjes van station en centrum naar alle buitenwijken (niet naar de
randgemeenten). Deze bussen moeten gaan rijden in een frequentie van 6 minuten.
Gezien de door mij vaak geciteerde boerenwijsheid: ‘De chauffeur van een klein
busje neemt geen genoegen met een klein salaris’, mag dit plan financieel als
volkomen onhaalbaar beschouwd worden. Zonde om er woorden aan vuil te maken.
Dat geldt wel zo ongeveer voor alle verkeersparagrafen die ik gelezen heb. Desondanks: volgende keer meer!
FHM
9 maart 2014
Hier het vervolg van mijn bespreking van alle
verkiezingsprogramma’s voor de Leidse gemeenteraadsverkiezingen - beperkt tot
het enige onderwerp waar ik verstand van
heb: openbaar vervoer. Met de Stadspartij Leiden Ontzet waren we vorige keer precies
op de helft. We zijn nu zo langzamerhand aanbeland bij de splinterpartijen en
de partijen die (nog) niet in de raad vertegenwoordigd zijn. Maar die kunnen
natuurlijk ook uitstekende ideeën hebben op het gebied van mobiliteit. Ik laat
de hoop nog niet varen.
8 Leefbaar Leiden (1 zetel; oppositiepartij)
Deze club koestert een rabiate haat tegen de Islam, reclasserende
zedendelinquenten en verder iedereen die buiten Leidens stadsgrenzen geboren is.
De lijsttrekker, Daan Sloos, heeft drie weken geleden voor het eerst in zijn
carrière een motie ingediend in de gemeenteraad. Een motie van wantrouwen tegen
de burgemeester nog wel, wegens diens optreden in de zaak van de pedo Benno L.;
ik schreef er vorige week over. Een motie die met 1 stem vóór en 38 tegen werd
verworpen.
De verkeersparagraaf in hun programma is slechts een verkeersalinea. Deze kleine geesten pleiten uiteraard voor kleine busjes. De grote moeten omrijden via de omleidingsroutes die gebruikt worden tijdens het Drie-oktoberfeest, of via de Ringweg Oost of de Rijnlandroute. Nu staat het verkeer op die drie-oktoberroute rond die datum altijd hopeloos vast, en bestaan de twee andere genoemde autoverbindingen alleen nog maar op de tekentafel. Ik stem maar niet op deze partij. Maar dat was ik toch al niet echt van plan.
9 CU (1 zetel, oppositiepartij)
De ChristenUnie dan, de partij van wie de ideeën over OV me
doorgaans meer aanspreken dan hun levensbeschouwing. Hun programma voor de
raadsperiode 2014-2018 vormt echter een uitzondering op die regel. CU staat pal
achter de op mijn site verketterde plannen tot ver-Anton-Pieckisering van de
Breestraat. Men ziet op die straat, hoe origineel, alleen nog emplooi voor
kleine busjes. Ik word er zo moe van, nu ik dit nu al voor de zoveelste keer
lees: kleine busjes, kleine partijen, kleine denkramen.
CU wil het autoverkeer in de binnenstad ontmoedigen, maar hoe je dat doet als je tegelijkertijd ook het OV aan banden legt, dat moeten ze me eens uitleggen. In hun tientallen en tientallen pagina’s tellende belijdenis heb ik het niet kunnen vinden. Voorop staat voor de CU, dat de wijken langs de HoLa-route niet de dupe mogen worden van het busverkeer dat de Breestraat uitgebonjourd is. Daarvoor moet een oplossing gevonden worden, zegt de partij die overigens nog wel stelt dat de spoorverdubbeling Leiden-Utrecht in 2016, mede dank zij hen, een feit wordt.
Ik kijk wel uit om te zeggen dat ik tegen auto’s ben; dan
kun je met goed fatsoen ook nooit meer een lift accepteren, en een lift is soms
best handig. De mensen van de Partij voor de Dieren maken echter de indruk dat
ze hun bestemming liever kruipend op hun blote knieën bereiken dan met een benzinedrinkende
vierwieler. Geen nieuwe wegen,
vrachtverkeer beperken, vervuilende scooters vervangen door elektrische, etc.
De binnenstad wordt autovrij.
Vrijwel alle mobiliteit dus met de fiets en het OV. Echt
concrete maatregelen voor het OV noemt het programma van de PvdD niet; het
blijft beperkt tot algemeenheden als: ‘Het openbaar vervoer is veilig,
betrouwbaar, betaalbaar en toegankelijk, ook voor mensen met een beperking’,
of: ‘Met een fijnmazig en toegankelijk openbaar vervoersnet wordt het voor de
burger gemakkelijker om de auto te laten staan.’
De Libertarische Partij is tegen elke vorm van overheidsbemoeienis. Waarom men dan überhaupt deelneemt aan verkiezingen? Je leest het in hun FAQ. Winnen ze een zetel, dan gaan zij zich daarop, vier jaar lang, nergens mee zitten te bemoeien, vermoed ik. De partij is tegen overheidsconcessies voor OV, tegen belasting voor autorijden en tegen maximumsnelheden. Hun enige programmapunt voor de gemeenteraadsverkiezing in Leiden luidt: Leiden een onafhankelijke vrijstaat! Hun verkiezingsposters waren nog niet geplakt, toen ik bovenstaande foto nam.
Deze nieuwe lokale groepering is voortgekomen uit
gesprekken
tussen ‘bevlogen jongeren’, lees: studenten, die ‘de grootste
minderheid’
vormen in de stad. Ze komen met typische studentendingen, zoals
uitbreiding van
de fietsenstallingen bij Leiden Centraal. Men maakt zich ook sterk
voor een busverbinding tussen universiteitsterreinen en de binnenstad.
Een totaalvisie op het OV in en om Leiden ontbreekt in dit programma. Maar in welk
programma lees je die wél?
13 Partij Sleutelstad (niet vertegenwoordigd in de raad)
Bussen stinken en zijn gevaarlijk voor fietsers, stelt deze partij. Maar eventueel mogen er nog heel erg kleine, heel erg langzaam rijdende elektrobussen de binnenstad in om passagiers ‘te droppen en af te voeren’. Dit slag zou zelf afgevoerd moeten worden – op een spoorrail de stad uit, met pek en veren. Maar dat natuurlijk pas nadat daar een ‘permanent raadgevend on-line stads-wijk referendum’ over is gehouden.
Nou, dit was het wel zo’n beetje: alle verkiezingsbeloften
op één beleidsterrein van één van de ruim 400 gemeenten in Nederland. Deze
exercitie van mij geeft een onthutsende blik in de keuken van de
gemeentepolitiek. In al deze programma’s heb ik veel kretologie gelezen, veel
bereikbaarheidsretoriek, veel niet-onderbouwde losse flodders, veel van elkaar
nagebauwde nonsens (kleine busjes, rondvaartboten). Maar helaas weinig
originele en ook HAALBARE nieuwe ideeën. En meestal ook geen concrete oplossingen
voor concrete problemen – zoals dat door de gemeente zelf geschapen probleem
met bussen die niet meer door de Breestraat mogen.
Gemeenteraadsleden klagen nogal eens over het feit dat zij binnen
een raadsperiode zo weinig van hun ideeën gerealiseerd krijgen. Maar als ideeën
gespeend zijn van realisme, is dat maar goed ook. En als ideeën van begin af
aan helemaal ontbreken… tsja!
Ik kan aardig schiften; na schrappen van alle
kleine-busjespartijen blijft er een erg korte shortlist over. Je behoort verder
zo’n stukje als dit te besluiten met een oproep om in ieder geval te gaan
stemmen. Dat zal ik niet doen; iemand die thuisblijft, kan zich verzekerd weten
van mijn volledige begrip. Ik kan iedereen slechts veel wijsheid wensen bij
zijn keuze; eventueel om thuis te blijven, want ook dat is een keuze.
FHM
13 maart 2014
De kiezer heeft gesproken, en de kiezer heeft altijd gelijk
in een democratie, zeker in een democratie-66. De enorme winst van D66 in
vrijwel alle gemeenten van dit land zal vast wel een oorzaak hebben. Ik voor
mij snap niet goed, hoe de populariteit verklaarbaar is van een immer zwalkende
vlees-noch-vispartij. Ik wijt het aan de algehele vertwijfeling, in de greep
waarvan ons volk momenteel verkeert.
Voor de OV-reiziger in de regio Leiden is de winst van D66
slecht nieuws, gezien de OV-onvriendelijke houding die in hun programma
doorklinkt. D66 was met 10 zetels al de grootste partij in Leiden, maar groeit
nu naar 12, terwijl de runners-up geen van allen ook maar de helft hebben
binnengehaald van dat zeteltal. Een hegemonie die vroeger in onze toenmalige
arbeidersstad alleen was voorbehouden aan de PvdA, die er meestal een stuk of
15 scoorde.
Toch: echt pessimistisch over het lot van de bus hoeven we
ook weer niet te zijn. Het OV heeft meer colleges met D66 overleefd, zelfs
verkeerswethouders van die signatuur. De bemoeienis van D66 leidt vaak vooral
tot het oplaten van een hoop luchtballonnen die snel knappen. Laat de gemeente
onder D66-regime maar snel een onhaalbaar businessplan schrijven voor
waterbussen, dan laten ze die op rubberen banden wellicht in vrede.
Heel opmerkelijk (al heeft het niets te maken met het
onderwerp van dit FHM’metje) is de ontwikkeling die Wilders’ PVV heeft
doorgemaakt gedurende de afgelopen verziekingsweek. Wilders slaagde erin, alle
discussies in de media te domineren, hoewel zijn partij maar in 2 van de 380
gemeenten meedeed. Verkerend in een misplaatste overwinningsroes, deed Wilders op
de uitslagenavond een uitlating over Marokkanen die zelfs een groot deel van
zijn achterban te kras was. En zie, de dagen daarop begon zijn partij in hoog
tempo te desintegreren. Een betere illustratie van het spreekwoord: ‘je eigen
glazen ingooien’ had de geblondeerde populist niet kunnen geven.
Zelf heb ik toch maar de moeite genomen om te stemmen; een
heel kleine moeite, want het stembureau van onze buurt bevindt zich in het
woonzorgcentrum van mijn moeder, waar ik toch al vrijwel iedere dag op bezoek
kom.
De keuze was niet gemakkelijk. Er bestonden twee kieswijzers
voor Leiden. De een ried me uitgerekend de partij aan waarvan ik de kandidaten
gaarne met pek en veren uit de stad verdreven had zien worden. De tweede
presenteerde me een lijst van maar liefst 8 partijen waarop ik eventueel zou
kunnen stemmen, zodat het selectieproces niet erg opschoot.
Toen ging ik weer terug naar de basis, het enige onderwerp
waarvan ik verstand heb: het OV. Mijn keuze viel derhalve op de Partij van de
Dieren, die het meest OV-vriendelijke (zij het niet het meest duidelijke)
programma had. En verder ben ik ook gek op dieren, vooral in gebraden toestand
op mijn bord, dus zo vreemd was die keuze nu ook weer niet.
FHM
24 maart 2014
VOLGENDE
AFLEVERING:
HET ONVERMIJDELIJKE ZINKEN: TITANIC-RAMP BLIJFT FASCINEREN (23/03/2014)
© Frans Mensonides, Leiden, 2014