LAATSTE
ZES AFLEVERINGEN
309. ACHTUNG! NEANDERTHHALERS IN NEANDERTHALMUSEUM
(24/05/2025)
308.DE PEPER-
EN ZOUTTEST: VALKUILEN BIJ EEN
SOLLICITATIEGESPREK (06/04/2025)
307. JAN
MANKES, WOUDSTERWEG, VERSTILLING EN
STRIJD (23/03/2025)
306. 'ROKEN
ALS EEN SCHOORSTEEN"; CHINESE VRIJHEID
IN MUSEUM NO HERO (10/11/2025)
305. 'WAKE,
SLEEP, DREAM, REPEAT'; KORTSLAPER DOET TENTOONSTELLING 'SLAAP' IN
AMERSFOORT
(20/10/2024)
304. CORONA,
COVID EN COPILOT (20/08/2024)
Sinds 15 mei 2025 is Rotterdam een
museum rijker. Het heet Fenix,
is gevestigd op Katendrecht, in wat eens de grootste loods ter wereld
was, en
is gewijd aan het thema: migratie.
Beklim je de spiralende Tornado, dan
wacht je een adembenemend
uitzicht over de stad van waaruit velen het Europese vasteland
definitief
verlieten, en anderen er binnenkwamen om zich er metterwoon te
vestigen. Fenix
ligt tegenover de Wilhelminapier, waar de schepen van de
Holland-Amerika Lijn
aanmeerden en afvoeren.
Ik hoorde in mei van het nieuwe
museum door een
verontrustend bericht dat ik las: de directie van het museum is geheel
‘wit’. Mijn
hemel, wat afschuwelijk! Waren ze dan allemaal in een silo met meel
gevallen,
of misschien languit in een bak met kalk??
Nee, het ligt anders. Een columniste
van de Volkskrant
maakte zich er boos over, dat de directie van een museum over
migranten, louter
bestaat uit blanken zonder migratieachtergrond. Wat ter geruststelling
van het
deugende deel der natie wel gecompenseerd wordt door een adviesraad of
zoiets,
die louter uit migranten bestaat.
Ik heb wel eens mijn irritatie
uitgesproken over de
deugkunst die momenteel zo populair is in musea, in plaats van kunst
omwille
der kunst. Nou is migratie typisch een thema dat aanzet tot politiek
correcte
kunstwerken. Een bezoek aan dit nieuwe museum leek me dan op voorhand
een
uitwedstrijd.
In de praktijk valt het museum me
voor 100% mee. De
kunstwerken over ‘slaafgemaakten’, of video’s van klimaatrampen onder
bombastische treurmuziek, daar kun je gemakkelijk omheen kijken. Er is
zoveel meer
moois hier.
Zoals gewoonlijk maak ik een selectie
uit alle museumstukken
die me, om wat voor reden dan ook frappeerden en raakten. Zie hier de
top-6:
*1
Centro di Permanenza Temporanea,
Adrian Paci (Albanië 2007)
Altijd lastig om videokunst te
beschrijven in proza. De video
staat echter ook online op YouTube.
Somber kijkende mensen beklimmen een
vliegtuigtrap. Helaas
is het vliegtuig waarvoor ze geboekt hebben, in geen velden of wegen te
bekennen. Het komt niet aantaxiën, in de loop van de video.
Na de dood van de Albanese dictator
Enver Hoxha in 1985 kwam
er een uittocht op gang van Albanezen die hun heil zochten in buurland
Italië. Daar
kwamen ze terecht in opvangkampen waar wachten, wachten en nog eens
wachten het
chapiter was. De video van Paci symboliseert dit uitzichtloze uitkijken
naar
beter.
*2*
Untiteld (Gate), Shilpa Gupta
(India, 2009)
Er klinkt een daverende knal.
Iedereen kijkt geschrokken op.
Er zal toch geen aanslag zijn op het uitje van de vrouwen (waaronder
één man)
van de regeringsleiders die deelnemen aan de NAVO-top? Hun partners
hebben
vanmiddag een excursie naar Rotterdam. Voortdurend hoor ik helikopters
boven de
stad cirkelen.
Nee, het is dit hek, dat 180 graden
om zijn spil draait en in
volle vaart tegen de muur rechts beukt. 10 seconden later dendert hij
terug
tegen de linkerkant van de muur, met net zo’n klap, waar dan niemand
meer van
schrikt. Ik kijk op mijn telefoon. De eerste dreun zal op de seconde
plaatsgevonden
hebben om 14:30 uur. Zou dat elk half uur gebeuren? Dat blijkt in de
loop van de
middag inderdaad het geval.
Het thema: gesloten grenzen; echt een
‘klap’ voor degene die
ze passeren wil en wordt tegengehouden. Maar één gedachte stemt
optimistisch:
de muur zal uiteindelijk door al die slagen verbrokkelen. Momenteel, 6
weken na
de opening van Fenix, is er nog maar sprake van een lichte
beschadiging. Maar
over een jaar of 10, 20…
*3*
The Sun, Ugi Rondinone
(Zwitserland, 2018)
Dit ronde kunstwerk is gemaakt door
iemand die zo ongeveer
Rondomme heet, sta ik woordspelig te bedenken bij deze zichzelf in de
staart
bijtende slang. Die symboliseert de zon, die opkomt, schijnt voor
iedereen ter
wereld, en weer ondergaat. En weer opkomt en weer ondergaat, en weer
opkomt en
weer ondergaat…
Het kunstwerk is opgebouwd uit door
Rondinone gevonden
takken, die begoten zijn met brons en bedekt met bladgoud.
*4*
Cassettebandjes (bruikleen van
Yeter Akin, Turkije), ca. 1970
Yeter Akin woonde als kind bij haar
grootouders in
Oost-Turkije. Haar ouders werkten in Nederland. Cassettebandjes waren
het enige
communicatiemiddel binnen dit over Europa verspreide gezin.
Ik ben zelf in de verste verte geen migrant; veeleer extreem honkvast.
De enige
verhuizing in mijn leven bracht mij met mijn moeder en broertje van
Voorburg naar
Leiden; niet meer dan een heel erg kort krasje op de globe. Toch nog 12
km; het
leek me een fikse afstand als ik hem op mijn step had moeten afleggen.
Maar het verschijnsel van die
migrantenbandjes ken ik wel.
In 1967 emigreerden mijn oom, tante, nichtje en neefje uit Doetinchem
naar
Aruba. Tijdelijk weliswaar, voor 6 jaar; oom en tante gingen er
lesgeven aan
een middelbare school. Maar voor mijn oma uit Deventer (zelf expat uit
Friesland) leek het een eeuwigheid: ‘Ben ik nog wel in leven, als ze
terugkomen?’
Even een halfuurtje bijpraten via de
telefoon zat er niet
in. Dat kostte 35 gulden per telefoontik, als ik het me goed herinner.
Die
bandjes brachten uitkomst; oma kon in ieder geval de stemmen en
verhalen horen
van haar dierbaren in den vreemde. Cassettes waren nog niet eens
gangbaar; het waren
van die degelijke, brede tapes op grote spoelen. Mijn oom Frans speelde
ze voor
de hele familie af op zijn bandrecorder. Oma in tranen, natuurlijk…
*5*
Wereldpaspoort, World Service
Authority, (2024)
Grenzen of niet, we zijn allemaal
wereldburgers. Dat zal de
gedachte zijn geweest achter het Wereldpaspoort, uitgegeven door de
World Service
Authority, een educatieve instelling.
Het paspoort bevat een afbeelding van
de mens van Vitrivius,
die precies past in een cirkel met als middelpunt de navel. Iedereen
kan zo’n
paspoort aanvragen. Het zou mooi zijn als het reisdocument in alle
landen ter
wereld geldig zou zijn. Maar dat is naar zeggen van de WSA alleen het
geval in
Burkina Faso, Ecuador, Mauritanië, Tanzania, Togo en Zambia.
*6*
The Bus,
Red Grooms (USA, 1995)
Dé blikvanger in deze immense loods.
De New Yorkse stadsbus
is ingericht met zachte materialen. Hij is erg kwetsbaar en mag daarom
slechts betreden
worden door 2 bezoekers tegelijkertijd. Daar wordt zorgvuldig op
toegezien door
een suppoost. Net als een echte bus, stap je in door de voordeur en uit
door de
achterdeur. S.v.p. niets aanraken!
In de bus zitten het soort freaks en
weirdo’s die je
verwacht in een stad als New York (vooroordeel; ik ben er nooit
geweest). Ook
de chauffeur ziet er vrij apart uit.
Terwijl ik op mijn beurt sta te
wachten om de bus te mogen
beklimmen, klinken de knallen van 16:30, de 2 klappen van het ijzeren
hek. Het
loopt tegen sluitingstijd.
Over bus gesproken: Fenix is
bereikbaar per RET-metro, met een
wandeling van een minuut of 10 vanaf station Wilhelminaplein. Het
museum staat al
aangekondigd langs het rollende trottoir van het metrostation naar de
Wilhelminapier (linksboven op de foto boven dit stukje).
Kaarten voor het museum zijn
alleen online verkrijgbaar. De
Museumkaart er nog niet geldig, maar daar wordt wel aan gewerkt.
FHM
29 juni 2025
Er geweest: woensdag 25 juni 2025
