Halte Langenhuize, Amstelveen
Een week of wat geleden schreef ik over de problematische doortrekking van de Zuidtangent van
Haarlem NS naar het strand van IJmuiden. Daar ik me de
laatste jaren toch heb opgeworpen als chroniqueur en hoffotograaf van
de rode monsters, plak ik er meteen maar een toegift aan vast over een
aantal andere Zuidtangent-zaken.
Zuidtangent lijn 300 heeft, samen met tientallen ‘gewone’ buslijnen, een nieuw busstation bij Haarlem NS in gebruik genomen. In Amstelveen is de route gewijzigd, niet tot plezier van iedereen. Chauffeurs van de Zuidtangent vormen een apart slag mensen. En de rode bus schijnt binnen afzienbare tijd de provinciegrenzen te gaan overschrijden – geheel volgens de wens van De digitale reiziger, maar alweer niet onder juichkreten van iedereen.
Een tijdje heb ik gedacht, dat men al begonnen was met de bustunnel die Haarlem in één klap had moeten plaatsen op de economische en innovatieve kaart van Nederland. Maar nee, die kuil voor het station was bedoeld als onderaardse fietsenstalling.
Daarboven is een busstation aangelegd dat op het eerste gezicht de verwachtingen niet helemaal heeft kunnen waarmaken. Hier wordt iets groots verricht, dacht ik de afgelopen negen maanden iedere keer als ik langs die enorme bouwput naar het tijdelijke busstation op de Parklaan en de Kruisweg liep. Ik dacht minstens dat er een paleis zou verrijzen voor reizigers; een busstation dat alle andere busstations van dit land zo niet overbodig zou maken, dan toch wel diep in de schaduw zou stellen.
Een kreet van teleurstelling ontsnapte aan de haag mijner tanden toen ik op dinsdag de 14e, twee dagen na de opening, het resultaat zag. ‘Néééé!’, brulde ik, en het echode tegen de flatgebouwen. Een kaal, winderig plein waar de honderden reizigers bescherming moeten zoeken in een tweetal lullige, aftandse abri’s die ze nog ergens in een uithoek van een busgarage hadden staan.
Nu worden die abri’s ooit nog vervangen door grotere en fraaiere exemplaren – maar men zal daarmee ongetwijfeld wachten totdat de zomer is aangebroken en de kraaien dood van het dak vallen van de hitte. Maar verder moet ik zeggen dat ik toch langzamerhand waardering kreeg voor de soberheid van het ontwerp. Is eenvoud niet het kenmerk van het ware?
Ik bedoel: perrons met dynamische reizigersinformatie, is dat niet een volkomen achterhaald concept, typerend voor het vooruitgangsdenken aan het eind van de 20 ste eeuw? Dit station grijpt terug op degelijke waarden uit het predigitale tijdperk, uit de jaren zeventig van het genoemde aeon.
Gewoon busperrons met bordjes met de lijnnummers en bestemmingen. Van elk perron vertrekken bussen die allemaal zo ongeveer in dezelfde richting rijden. Geen gezoek, je loopt er blindelings naartoe. En ook geen getuur op elektronische tijdenborden. Niet meer dan een ouderwets lijstje met vertrektijden bij de halte. Is je bus te laat, dan moet je eenvoudigweg wachten totdat hij komt opdagen. Maar op een busstation mét digitale reisinformatie moet je dat uiteindelijk ook.
Erg gecharmeerd ben ik ook van die robuuste en stijlvol vormgegeven vullesbakken op elk perron; simpel en doeltreffend. Hoe overzichtelijk en goed ontworpen dit busplein is, blijkt wel uit de tientallen geelgeheste verkeersregelaars die hier afgelopen zondag zijn neergezet. 48 uur later zijn zij al volkomen overbodig en staan ze in een hoekje van het plein vrolijk te slampampen en te leuteren. Dit busstation wijst de weg vanzelf, zowel aan reiziger als chauffeur.
De digitale reiziger fotografeert de Zuidtangent (maar wie fotografeert dan De digitale reiziger? Hier klopt iets niet!)
Ook een flinke tijd is gewerkt aan een routewijziging van Zuidtangent
lijn 300 in Amstelveen. Vanaf het busstation reed hij vroeger eerst een
stuk door het centrum, zo maar over straat, zonder eigen busbaan. Daar
was op de Oranjebaan dan ergens een wat onhandige overstap op tram 5 en
metro/sneltram 51 van het GVB, waarna de bussen hun weg vervolgden in
de richting Ouderkerk a/d Amstel.
Bij ingang van de nieuwe dienstregeling op zondag 12 december 2010 is de route verlegd over de Ouderkerkerlaan, ten zuiden van het Amstelveense centrum. Daar is de weg verbreed van twee naar zes rijstroken, waarvan er twee bestemd zijn voor de bus. Bij de halte Ouderkerkerlaan heb je nu een veel handiger overstap op metro/sneltram 51 (Amstelveen Westwijk – Amsterdam CS). Je hoeft geen drukke straat meer over te steken, en loopt zo het trapje af, om op het tramperron te komen. Helaas is de overstap op tram 5 (Amstelveen Centrum – Amsterdam CS) komen te vervallen.
Een kleine kilometer verderop heeft de Zuidtangent een nieuwe halte
gekregen met de naam: Langerhuize. Deze ligt tegenover het fonkelnieuwe
hoofdkantoor van de accountant-multinational KPMG, een gebouw dat je
niet kunt missen als je er langsrijdt. Natuurlijk staat deze nieuwe
halte nog niet in de chipkaarttabellen, en betaal ik doodleuk tot
Ouderkerk a/d Amstel, kilometers en kilomters verder.
Kantoren worden louter opgericht om de mens (concurrent, medewerker, stagiair, bezoeker, cliënt, passerende busreiziger) te imponeren; niet zozeer om er in te werken, want dat kun je met de tegenwoordige digitale middelen net zo goed, zo niet beter, thuis doen. De meeste bedrijven gaan de hoogte in met hun kantoren, maar KPMG zocht het meer in de uitgestrektheid. Het gebouw is maar zes à acht hoog, maar spreidt als een inktvis zijn tentakels uit over het polderland, hier aan het oostelijke randje van Amstelveen.
Logisch dat zo’n kantoorgigant door een partij als de SP gezien wordt als een vuig staaltje van grootkapitalisme. Maar men reageert zijn ergernis niet af op het gebouw, doch op de onschuldige bus die erlangs rijdt. Per werkdag maken slechts 125 forenzen uit dat immense kantoor gebruik van de bus, zo weet de SP. 250 extra ritjes per dag verkoopt Connexxion, dank zij deze nieuwe halte. En daarvoor moeten dik 10.000 passagiers een paarhonderd meter omrijden, en bovendien via de chipkaart extra betalen voor die hectometers.
SP heeft helemaal gelijk; het is een gevolg van die idiote chipfilosofie, die de mensen niet alleen laat betalen om van A naar B te komen, maar ook voor elke omweg die de vervoerder onderweg wenst te maken. Met het vervallen van de aansluiting op tram 5 zijn de socialisten overigens ook niet ingenomen. Maar het is te laat om daar nog tegen te protesteren, dat hadden ze eerder moeten doen.
Ik voor mij ben niet ontevreden. Dit nieuwerwetse kantoor doet, meer dan het busstation, recht aan de Zuidtangentroute van lijn 300, waarvan ik ooit beweerde dat hij door het Nederland van de toekomst voert. En verder over dat kantoor: IK hoef er goddank niet te werken. Ik mag er als vrij man op een kille, ijzelige dinsdag langsglibberen, en dat doe ik eigenlijk veel liever.
Je moet een eind naar achteren lopen om dat monster er in zijn geheel op te krijgen. Voor deze foto stond ik bijna met mijn hakken in een sloot, en dan valt er nog een hoekje van het gebouw weg. En dit is nog maar de zijkant... Jan Westerhof stuurde, als reactie op de eerste versie van dit verhaal, een foto van de zijkant en een van de lange zijde, zie hieronder. Hij roemde als fietser verder de goede fietspadeninfrastructuur rond het KPMG-gebouw. Maar ik vrees dat er even weinig employees van deze accountantsgigant per fiets komen als per Zuidtangent. KPMG is het enige pand op de Laan van Langerhuize, wat wel een passende straatnaam is.
‘Goedemiddag, dames en heren, ik ben uw chauffeur, Driver Jack. We verlaten nu Schiphol, waar duizenden vaak prachtige mensen rondlopen uit alle delen van de wereld. En u bent er één van. We wensen u een goede reis.’
Het is een Aziatisch type met een zeer ruime levenservaring die dit alles door de microfoon boert. Ik heb hem geloof ik al meer gehad, ook op de Zuidtangent; hij is de lollige broek van het omvangrijke chauffeurscorps. Een corps waarvan de leden vooral opvallen door hun meer dan pittige rijstijl; ook Jack kan er wat van.
Ik zit te lezen, en hoop van harte dat hij niet bij elke halte het spreekijzer grijpt voor dit soort ontboezemingen die je kunt missen als kiespijn. Maar helaas, daar begint hij alweer, met wel zijn laatste boodschap van deze rit:
‘De volgende halte is Schiphol Noord. Uw Driver Jack gaat afscheid nemen; ik word bij deze halte afgelost. Ik heb het ook vandaag weer graag gedaan voor u. Want ú zorgt ervoor dat ik straks niet chagrijnig naar huis hoef. En als ik kon toveren, toverde ik een bosje bloemen voor iedereen. En mocht u misschien nog een ongehuwde dochter hebben, Jack zou een ideale schoonzoon voor u zijn!’
Denk liever aan je kist, malloot! Zijn opvolger houdt gelukkig zijn snuit en rijdt de bus ook iets rustiger. Ik zet mijn reis voort op die dwarse bankjes achterin, zonder met beide handen de leuningen te moeten omklemmen.
Ik snap wel waar die types als Jack op uit zijn: een overwinning in zo’n chauffeur-van-het-jaar-verkiezing die veel busmaatschappijen houden onder hun passagiers, met soms collaboratie van ROVER. Meestal gaat zo’n prijs naar zo’n penetrant, hinderlijk vrolijk type als Jack. Zo’n type dat zijn bek hermetisch gesloten houdt als hij werkelijk iets moet omroepen, over een omleiding of stremming, bijvoorbeeld.
Ik snap het niet, maar ook weer wel. Voor mij is een goede chauffeur een onopvallende chauffeur. Maar wie onopvallend is, valt niet op, speelt zich nergens voor in de kijker, en wordt ook niet genomineerd voor een prijs; onrecht alom.
Rijdt er ooit een tangent langs de Engelbewaarderskerk? Archieffoto van afgelopen voorjaar.
...was de titel van mijn lievelingsartikel van dit jaar. In deze reeks van drie bewandelde ik de Bollenstreek. Aan het eind van de reeks vol nostalgie over het tramtijdperk in de Bollenstreek, keek ik ook nog even naar de toekomst, en schreef:
... die twee tangentlijnen, die maar niet willen uitgroeien tot een volwaardig HOV-net. Bij alle tangentplannen die de afgelopen decennia gepresenteerd zijn, en de komende jaren gerealiseerd moeten worden, is nooit gekeken naar de Bollenstreek.
Terwijl het toch eenvoudig is. Lijn 310 eindigt nu op dat afgelegen parkeerterreintje in Nieuw-Vennep Getverwoud. Trek die HOV-baan 3 kilometer door en je zit in Hillegom. Rechtsaf door de Hillegomse nieuwbouw richting Haarlem of van mijn part Heemstede-Aerdenhout, linksaf Lisse in en via de wijk Poelpolder door naar het nieuwe station Sass[enh]e[i]m of meteen maar naar Leiden.
Waarom is – naar mijn beste weten - niemand nog op dat idee gekomen? Misschien omdat de Zuidtangent het paradepaardje is van de provincie Noord-Holland, en Hillegom en Lisse in Zuid-Holland liggen. Grenzen zijn nog wel eens barrières...
Ondanks mijn beste weten had ik het toch mis, want er bestaan wel degelijk HOV-busplannen voor de Bollenstreek, al zijn die niet erg vastomlijnd. Ze behelzen in ieder geval doortrekking van lijn 310 van Nieuw-Vennep via Lisserbroek naar Lisse. Tussen Nieuw-Vennep en het twee kilometer ten zuiden daarvan gelegen Lisserbroek is nog ruimte voor heel wat woningen.
Het samenwerkingsorgaan Holland Rijnland publiceerde er laatst een nota over. De Zuidtangent zou vanuit Lisserbroek de sprong moeten wagen naar Zuid-Holland; over de Ringvaart om de Haarlemmermeer, die de grens vormt tussen beide Hollanden.
Via Lisse kunnen de rode tangenten doorrijden naar het binnenkort te openen NS-station Sassenheim, het al veel langer bestaande station Voorhout en tenslotte naar Noordwijk. Daar zal men de bus in ieder geval met opener armen ontvangen dan de Rijngouwelijn die met grote omwegen en via het vijandelijke buurdorp Katwijk naar Leiden moet gaan rijden.
De route van deze Zuid-Holland-tangent zal voor een belangrijk deel moeten voeren over een vrije busbaan. Zijtakken van de Zuidtangentbaan zouden naar Hillegom en Noordwijkerhout kunnen leiden.
Maar waar is dan nu meteen alweer heibel over? Wel, over de plek waar de Zuidtangent de Ringvaart moet kruisen, en Lisse binnenrijden. Het kan op drie plaatsen: ter hoogte van het bedrijventerrein Meer en Duin, bij de Sportlaan of in de wijk Poelpolder. Maar geen enkele NIMBY wil die Zuidtangent in zijn buurt; dat is de rode lijn die loopt door de geschiedenis van de rode bus, helaas…
Frans Mensonides
23 december 2010
Laatste aanvulling: 26 december 2010
Er geweest: dinsdag 14 december 2010
© Frans Mensonides, Leiden, 2010,
m.u.v. twee foto's van het KPMG-gebouw: © Jan Westerhof.
<< naar thuispagina Frans Mensonides