Alles wat sinds 2015 op mijn Thuispagina is verschenen over de Hoekse Lijn:
Hoekse
Lijn vermetrood (of: verlightraild?) - Prozaïsch
lijntje - Hoek
van Holland Geen
Strand, of: de nauwe korfslak - Vlaardingen september
2015, in Beminde Zaterdag
Maassluis aan de
Hoekse lijn december 2015, in Beminde Zaterdag
Hoek
van Holland verkend, maart 2016, in Beminde Zaterdag
De
aller-
aller- aller- allerlaatste trein - Vervangend
-
Schiedam Centrum
- Schiedam – Hoek van
Holland Haven (met conversatie) - Hoek
van Holland
Haven (Heel Rotterdam Blaakt) - Vlaardingen
onttakeld - Naar
Maassluis in de
spits - Maassluis op de
schop
- Gesloten bak: gered,
de korfslak - Kater;
eerste
stranddag 2017 - Spoorvorming
- Vijfsluizen - Weer
een Westlands
tramplan - De Hoekse
Lijn
onthoekt; Schiedam – Maassluis per fiets - Heel
Rotterdam Baalt - Meer metroplannen - Vervangend busvervoer
na de zomer - De Stations april - oktober 2017,
'Heel Rotterdam Blaakt, ombouw Hoekse Lijn'
De
Hoekse Lijn rijdt; fotorijke rapportage (oktober 2019)
Metro
aan zee is de naam van het
project dat de Hoekse Lijn
echt moet voltooien en vervolmaken. RET-metrolijn B (Nesselande – Hoek
van
Holland Haven via Schiedam, Vlaardingen en Maasssluis) wordt deze zomer
doorgetrokken
van zijn huidige eindpunt naar Hoek van Holland Strand.
Daar hebben we dan wel even op moeten
wachten. Eind september
2019 was de ombouw van de spoorlijn (Rotterdam) – Schiedam – Hoek van
Holland
tot metrolijn al bijna gereed - na wat strubbelingen, blunders,
zeperds, kostenstijgingen,
tegenslagen, vertragingen en het ontslag van een wethouder; allemaal
zoals we
dat gewend zijn in dit land. Hoek van Holland Haven was na een
ombouwperiode
van maar liefst 2½ jaar weer per rail bereikbaar.
Toen restten nog de laatste 2
kilometer tot de plek waar het
strand begint. De voorganger van het metrostation Hoek van Hollland
Strand, het
gelijknamige spoorwegstation, lag op 1200 meter daarvandaan.
Dat was niet het geval toen dat
station in 1893 geopend werd.
De trein reikte toen vrijwel totaan de kustlijn. Maar door de aanleg
van de
Maasvlakte schoof die een heel eind op richting Groot Brittannië. Dat
kwam
strandgangers te staan op een wandeling van een heel stijf kwartier
vanaf het
station, en gesjouw met allerlei spullen die voor een stranddag
onmisbaar zijn.
Zoals strandstoelen, waarvan 2 buitenmodel-exemplaren aanwezig zijn op
een
rotonde halverwege.
Veel treinreizigers haakten af en pakten voortaan de auto, waarmee je een kilometer dichter bij zee kwam. Door Metro aan zee moest de strandganger weer het railvervoer in worden gelokt.
Maar het spoor zou dwars door
kwetsbaar duingebied voeren,
en daarmee door de habitat van beschermde fauna. Zo dreigde de
rugstreeppad een
spaak in het wiel te steken (niet moeders mooiste, maar wel beschermd)
en gold
hetzelfde voor de nauwe korfslak. De laatste heeft een lengte van
slechts 1 à 2
millimeter. Maar is ook beschermd, net zo goed als die pad. Ik vraag me
af, of
er ook een wijde korfslak bestaat, of dat hij de nauwe heet omdat hij
nauwe-lijks zichtbaar is met het ongewapende oog.
In Rotterdam zijn ze niet voor één
gat te vangen. Ze legden
de sporen op een verhoging aan, op betonblokken, zodat padden en
hagedissen eronderdoor
kunnen kruipen. In de Badweg, die parallel aan het spoor loopt, werd
een
ecotunnel gerealiseerd. En in het duingebied, waar de nauwe korfslak zo
goed
gedijt, kwam een korte tunnel, waaroverheen duingrond is aangebracht.
Een enkelsporige
tunnel, om geld te besparen.
Tijdens de aanleg van dit alles
werden de nauwe korfslakken,
wier rust ernstig verstoord zou worden door alle graafmachines, elders
in de
duinen ondergebracht. Ofwel: ‘translocatie’ van de ‘individuen’ uit de
‘populatie’
naar een ‘adoptiegebied’, zoals deze nieuwsbrief het formuleert.
Daarin nog
veel meer onmisbare informatie over het beestje.
En ja, het zijn ‘individuen’.
Misschien dacht je: ze zijn
allemaal hetzelfde; één nauwe korfslak (niet) gezien, ze allemaal
(niet) gezien.
Maar dan zit je er toch helemaal naast, als je dat dacht! Want
werkelijk, er
zijn er geen 2 gelijk. En dat is vanzelfsprekend ook de reden dat we er
geeneen
willen missen.
Ik had nog een vage hoop en verwachting dat de metroverlenging naar het strand in gebruik genomen zou worden bij de traditionele opening van het strandseizoen, op Hemelvaartsdag. Dat is niet gelukt; het wordt nu ergens in de zomer *). Wel worden er sinds half mei testritten gereden.
*)
maar vergeet dat ook maar!
Die testritten vonden uit voorzorg
juist niet
plaats op Hemelvaartsdag,
26 mei. Geheel volgens de traditie ging de opening van het
strandseizoen
gepaard met rellen. Deze keer was er nog een extraatje dat echt niet
ieder jaar
geboden wordt: er werd ook nog geschoten.
Ik kom de zaterdag daarna langs het
spoor wandelen, als de
rust is wedergekeerd, maar de testrijders nog niet. Als ik een
railspotter was,
zou ik juist die mensen aan het werk willen zien. Maar ik wil alles
liever bekijken
en fotograferen zonder dat ik de kans loop, door een metrostel geplet
te
worden.
Je kunt er ook een drone overheen
laten vliegen. Zie deze clip
op de website van het project Metro aan Zee. De opname toont
het hele
project, van
haven tot strand. Het spoor heeft 4 gelijkvloerse wegkruisingen: 2 aan
weerszijden van het nieuwe station Hoek van Holland Haven, één in de
Strandweg
en één in de Strandboulevard. Langs de rails loopt aan beide zijden een
wandel-
fietspad.
En dan de fotorapportage.
Het laatste station voor Hoek van
Holland is Maassluis
Steendijkpolder, dat speciaal voor de metro gebouwd is, en geen
NS-voorganger
had. Hier keert de helft van de metro’s om. De andere helft rijdt door
naar
Hoek van Holland Haven en straks naar Hoek van Holland Strand.
Tot
voor kort stopte de metro langs
het oude perron van Hoek
van Holland Haven. Het nieuwe metrostation komt iets ten westen
daarvan, in de
bocht. Voor de bouwwerkzaamheden moest een noodperron aangelegd worden
aan de
oostkant van het oude perron. Daarvandaan is het een minuut of 7 lopen
naar de
ingang van Stena Lines en de plek waar de tijdelijke pendelbus staat,
lijn 611
naar het strand. Die bus geeft aansluiting op de metro, waarbij
rekening wordt
gehouden met die langere looptijd.
Er rijdt een golfkarretje op een neer
voor de zwaarbepakte passagiers
van Stena Lines. De boot uit Harwich zal ik straks op de terugweg
binnen zien
varen. Wat is zo’n schuit log en langzaam! Hij heeft alle moeite om
mij,
wandelaar, in te halen.
Vandaag is station Hoek van Holland
Haven erg in trek,
hoewel het nog niet echt strandweer is. Het is in Hoek van Holland
vandaag ‘Bunkerdag’,
en die trekt heel wat volk. Maar daar kom ik niet voor. Ik wil het
nieuwe
station op de foto.
Dit is het nieuwe station Hoek van
Holland Haven. Het
station in aanbouw ziet er prima uit, met de herkenbare stijl van de
Hoekse
Lijn.
Het begin van het enkelsporige
gedeelte. Bij de lage
frequenties op het laatste stuk van de lijn is het gemakkelijk om de
dienstregeling zo te ontwerpen dat de metro’s hier nooit op elkaar
hoeven te
wachten – als ze tenminste op tijd zijn.
De ingang van de tunnel, ofwel de
verdiepte bak; er zijn
meer namen voor in zwang. Hij lijkt wel wat op de spoortunnel
van
Barendrecht,
een tunnel op maaiveld door een heuvel die ze er speciaal voor hebben
aangelegd.
En hier dan het echte, definitieve
eindpunt van de Hoekse Lijn,
bij een rijtje strandtenten aan een pleintje. Verder kan hij echt niet,
of er
zou een metrotunnel naar Harwich geboord moeten worden, onder de
Noordzee door.
Het station lijkt wel wat op een
bunker, en past daardoor
wonderwel in zijn omgeving.
Zou straks nou elke metro die hoek
van Holland Haven aandoet,
ook doorrijden naar Hoek van Holland Strand? Ook op een donkere,
winderige novemberavond
tegen elven? Ik kan het me niet voorstellen. Er zal hier dan vrijwel
geen
sterveling zijn die op dat tijdstip de metro wil nemen. De meeste van
de 10.000
Hoekers wonen in de buurt van station Haven.
En hier draait het dan allemaal om:
strandrecreatie:
uitwaaien, kitesurfen, jutten en wat al niet. Als de metro straks echt
gaat
doorrijden
tot Hoek van Holland Strand, dan volgt deel 2 van dit artikel,
hieronder.
Frans Mensonides
5 juni 2022
Er geweest: zaterdag 28 mei 2022
Dat
gaat nog wel een paar slordige maandjes duren. Begin juli kwam het
bericht dat er vertraging is. Er waait namelijk steeds zand op de baan!
Wie had dat kunnen voorzien op een lijn die door de duinen loopt en
eindigt bij het strand?
De opening zal nu op zijn vroegst
plaatsvinden in oktober 2022. Te laat voor het strandseizoen, maar mooi
op tijd voor een nieuwjaarsduik. Metro aan Zee? Voorlopig: Nee.
Aangevuld 17/07/2022
En nu dan eindelijk het vervolg op het stuk hierboven. Er is toch nog een einde gekomen aan 6 jaar ombouw van de Hoekse Lijn, van spoorlijn tot metrolijn. Bovenaan deze pagina staan er links naar de complete saga; ik heb het project jarenlang gevolgd op deze site.
Sinds 30 september 2019 was Hoek van Holland Haven al bereikbaar met metrolijn B (Nesselande – Hoek van Holland). Maar met de laatste 2 km naar het strand wilde het niet vlotten.
In juli 2022 was ik nog optimistisch over een spoedige opening van station Hoek van Holland Strand. Ik ging ervanuit dat het metrostation nog wel gedurende dat jaar in gebruik genomen zou worden; nog ruim op tijd voor een eventuele nieuwjaarsduik (maar die is altijd in Scheveningen). Het mocht niet zo zijn. Er waren onder meer problemen met zand dat op de baan was gewaaid.
Maar nu, Pasen 2023, kunnen we toch met het OV naar het strand van Hoek van Holland. Vrijdag 31 maart, een week voor Goede Vrijdag, vertrok er in de ochtendspits een speciale metro van station Rotterdam Blaak. Opvarenden waren bobo’s die de officiële openingshandelingen zouden gaan verrichten; ook voor station Hoek van Holland Haven, dat verplaatst is.
Daarmee kwam een einde aan een
periode van 6 jaar, op een paar uur na, dat het strand niet bereikbaar
was per rail. In de middag van vrijdag 31 maart 2017 vertrok de aller-,
allerlaatste NS-trein van station Hoek van Holland Strand.
De overblijfselen van het oude treinstation Hoek van Holland Strand. Archieffoto 2017.
Het
oude station lag een ruime kilometer van de kustlijn, terwijl het
nieuwe metro-eindpunt op een hectometer ligt van het punt waar het
strand begint.
Met de verlenging naar het strand is lijn B nu 43 km lang *), en telt hij 32 stations. De rit van begin- tot eindpunt duurt 65 minuten, wat neerkomt op een gemiddelde snelheid van bijna 40 km/uur.
*) volgens de Wikipedia.
Maar gemeten op GoogleMaps is het zelfs 45 km. Dus ofwel het
meettouwtje van Google is niet erg nauwkeurig, ofwel in de Wikipedia is
de verlenging naar het strand nog niet verwerkt. Zeg het maar…
Niet om olie op het vuur te gooien van de
rivaliteit tussen Amster- en Rotterdam – waar ik als provinciaal
sowieso liever buitenblijf. Maar het is een feit: met die 43 km is
metrolijn B van de RET nog 1 kilometer langer dan het complete metronet
van Amsterdam. In totaal beschikt de Metropoolregio Rotterdam – Den
Haag nu over 103 km metroroute.
Zelf nam ik de metro naar Hoek
van Holland op de late zondagmiddag 2 april en de vroege maandagmiddag
3 april 2023. Iedere strandganger is erg in zijn of haar nopjes met de
nieuwe verbinding. Ik heb echt geen chagrijnige gezichten gezien in de
metro en op het strand, op die twee middagen.
Op zondagmiddag nam ik de metro helemaal tot het strand. Een dag later wandelde ik het laatste stuk, vanaf Hoek van Holland Haven, en nam ik de metro terug. De fotowandeling van Haven naar Strand duurt een heel stijf halfuur. De metro legt de 2000 meter af in 2¾ minuut, met het bromfietstempo dat vereist is in dit duingebied met hyper-kwetsbare flora en fauna.
Het vraagt allemaal om een ‘hodologische’ fotorapportage, in wegvolgorde dus.
Het nieuwe metrostation Hoek van Holland Haven werd, zoals gezegd, ook geopend op 31 maart 2023. Het vervangt het noodperron dat op een vervelend grote afstand lag van de bushalte en van de terminal voor de zeekastelen op de Stena Line.
Bij de nadering van dit station wordt in de metro omgeroepen: ‘U kunt hier overstappen op de bus en de ferry naar Engeland’. Maar wie denkt dat er hiervandaan een amfibiebus naar Lowestoft vertrekt, moet ik helaas teleurstellen. Je kunt hier alleen EBS-bus 31 nemen naar ’s-Gravenzande, Monster en het OV-knooppunt Leyenburg bij het Haga-ziekenhuis in Den Haag.
Station
Hoek van Holland Haven wordt, behalve door bootpassagiers, vooral
gebruikt door de 10.000 inwoners van het dorp. In het stationsgebouw,
onder die fraaie klok, bevindt zich een VVV-kantoor.
Ongeveer
halverwege Haven en Strand begint de 400 meter lange enkelsporige
tunnel – om niet te zeggen: verdiepte bak - door kwetsbaar duingebied.
De bewoners van de blokkige flats op de foto, en van een wijkje daar in
de buurt, hebben weinig aan de metro. Een station is er niet, en de
bushalte is bij de komst van de metro opgeheven.
De andere uitgang van de tunnelbak
In
zo’n wittebroodsweek van een nieuwe railverbinding zie je opvallend
veel mensen met camera’s langs de baan; fotografen die als geen ander
de dienstregeling kennen en weten in welke richting ze moeten kijken.
Eén, een leeftijdgenoot met een fiets, staat aan de voet van een steil
duintje en volgt mijn voorbeeld als hij mij ertegenop ziet klimmen.
Mooi plekje, hier, jammer van die schaduw. Je zou beter op die bunker
aan de overkant kunnen klauteren, maar dat zal wel niet mogen.
-
‘Nou, het heeft wat miljoenen gekost, het duurde een paar jaar, maar
hij RIJDT!’, vat hij samen. ‘En iedereen was er op tegen:
buurtbewoners, die natuurrakkers vanwege die kikkers en die andere
beestjes, fietsers die voor dichte overwegbomen staan, het
hoogheemraadschap…’
- ‘Het hoogheemraadschap ook al? Dat wist ik niet. Hoezo?’
- ‘Iets met het grondwater’.
Ja, echt een wonder dat hij rijdt, na al die tegenstand en tegenslagen. Als ik een bewoner was van dat buurtje bij de tunnel, zou ik eerder pleiten voor een station dan voor afgelasting van het project.
Mij
schieten de woorden te binnen van een bus-manager die ik gekend heb.
Zijn cruijffiaanse uitspraken waren memorabeler dan zijn
management-capaciteiten. ‘De mensen willen geen bus in hun straat maar
wel een halte voor de deur’, heb ik hem eens horen zeggen. Voor metro’s
geldt misschien wel hetzelfde.
Het
eindstation, Hoek van Holland Strand, vind ik toch wel een mooi
staaltje van bijzondere architectuur die past op een bijzondere plek.
Hoeveel metrostations op het strand zijn er op de wereld? Vanuit de
duinen gezien heeft het station het grove brutalisme van een
Atlantikwall-bunker, maar de hal is uitnodigend modern. De aanblik van
het station verandert kameleontisch als je eromheen loopt.
Was
het niet de concurrent-op-het-spoor Lovers die rond 1998 reizigers
verbood om de reizigers in hun treinen te tellen? Bij de RET geldt een
dergelijk verbod bij mijn weten niet. Tellen, van wat dan ook, is
zoiets als een grondrecht.
Ik telde de
reizigers in een paar metro’s waarin ik zelf zat en in een paar die ik
zag aankomen op station Strand. Die aantallen vermenigvuldigde ik met
het aantal ritten per uur (2 op zondag, 3 op maandag) en met het aantal
uren daglicht, om een indruk te krijgen van het aantal strandgangers
per dag.
Op beide dagen scheen de zon overvloedig, maar stond er een harde, gure, ijskoude wind. Maar daardoor liet het publiek zich niet weerhouden. Ik zag soms zelfs staande passagiers op het traject tussen Haven en Strand, terwijl zo’n 6-baks metro ruim 200 zitplaatsen heeft.
Op zondag schatte ik het aantal strandlustigen over de gehele dag op 4000, op maandag op zo’n 2000; die laatste dag waren er vooral pensionado’s als ik zelf. Dat komt neer op 8000, resp. 4000 metroritten *), want al die mensen gaan ook weer een keer terug. Hopelijk weet de lijn die aantallen vast te houden en nog te vergroten als het echte strandseizoen begint.
*) Op lijn B werden pre-corona al 23.000
passagiers vervoerd tussen Schiedam Centrum en Hoek van Holland Strand.
Recente cijfers heb ik niet kunnen vinden.
Maar een paar mensen hebben geen deel aan het metro-feestje: ze zijn hier gekomen op walmende, knetterende motoren.
De vraag rijst wel, waar al die strandgangers gebleven zijn die uit het metrostation zijn komen stromen; sommigen al selfiënd door het chippoortje. Op het strand zie ik er weinig. Een enkel kind zat met een emmertje en een schepje in de metro, maar mensen met badpakken heb ik niet gezien.
Hebben ze allemaal meteen de volgende metro
terug genomen? Nee, ze zitten op de terrassen van de strandtentjes in
het zonnetje achter glas. Zelf bezorg ik maandagmiddag de cafetaria
Peper en Zand klandizie.
Ik vroeg me in het stuk van vorig jaar hierboven al af, wie hier nog zullen rondlopen op een gure novemberavond tegen middernacht, als de metro ook gewoon nog 2 keer per uur arriveert. Ik denk: alleen de huurders van deze luxueuze twee-onder-een-kap strand’huisjes’, bijna paleizen.
Het zijn de Roompot Beach Villa’s Hoek van Holland.
Een gezin met 2 kinderen huurt ze in de april-kou voor 800 euro per
weekend of 600 euro voor een midweeks. Het loopt op tot 1900 euro,
resp. 1100 euro in het hoogseizoen. Maar in november krijg je ze
misschien voor een habbekrats, als anti-kraak.
En wat zie je dan
door die panoramaruiten en vanaf het balkon? Ja, de zee, niets anders
dan de zee, de hele dag. Enfin, ieder zijn meug… Maar wel met een metro
voor de deur, hoeveel bungalowparken kunnen dat zeggen?
Frans Mensonides
7 april 2023
Er geweest: zondag 2 en maandag 3 april 2023
Nee, ze rijden niet voor niks
© Frans Mensonides, Leiden, 2022 / 2023