Al gedurende enkele weken zien we op televisie een reclamespotje over Almere. Een
koor zingt enthousiast over hoe geweldig het wel niet is in de grootste stad van onze
jongste provincie. Een goede reden om dit enthousiasme eens kritisch te analyseren. Eén
ding kan ik u alvast verklappen: over het busvervoer in deze stad is De Digitale Reiziger
in ieder geval erg enthousiast. Alleen moeten ze eens nieuwe bussen kopen!
Zaterdag 10 januari 1998.
Op deze tweede zaterdag van het jaar zit ik om vijf voor half negen 's morgens in de intercity van Heerhugowaard naar Nijmegen. In Sloterdijk stap ik over op de trein aan de overkant van het perron: de sneltrein naar Lelystad. Om het niet al te gemakkelijk voor mezelf te maken rij ik niet door tot aan Almere, maar stap in Weesp over op de trein naar Hilversum.
Deze keer gaat de overstap volgens wens. Het is me echter al dikwijls overkomen dat ik mijn
aansluiting op dit station de mist in zag gaan. Gelukkig verandert NS dit bij het ingaan van de
nieuwe dienstregeling op 24 mei as. Aan het loket van Hilversum is een oude dame in
discussie met één van de lokettisten. De vrouw wil twee voordeelurenkaarten. Zodoende krijgt
ze ook twee maal zeven dagen vrij reizen. Ze wil echter slechts één pasfoto inleveren. Vroeger
was dat ook altijd zo, zegt ze. De lokettiste maakt haar echter duidelijk dat ze voor elke kaart
een pasfoto moet inleveren. "Is het echt waar?", vraagt ze. "Ik vertel geen sprookjes,
mevrouw!" repliceert de lokettiste. Ze heeft maar één pasfoto bij zich zodat ze onverrichter
zake vertrekt.
spoorlijn is! De stad wordt door de spoorlijn Weesp-Lelystad min of meer in tweeën gesneden. Parallel hieraan rijden twee bundels buslijnen van Almere Muziekwijk of -Haven naar Almere Buiten via CS. Lijn 5 rijdt vanaf station Muziekwijk naar Almere Buiten en doet onderweg ook beide andere NS-stations aan. Het grootste deel van de dag rijdt deze lijn in een kwartierdienst.
De bus rijdt niet erg snel. Desondanks is de doorstroming goed vanwege de vrije busbanen en omdat de bus bij elke kruising groen licht heeft. Alle bussen zijn daartoe uitgerust van een systeem om de verkeerslichten te beïnvloeden, VETAG genaamd.
Erg druk is het niet, hooguit tien personen. Vlak voor het eindpunt wordt er op de stopknop gedrukt, maar bij de halte stapt niemand uit. "Hij zit vast!", roept een meisje. Haar vriend zit met de ketting van zijn sleutelbos vast tussen twee stoelen. De buschauffeur staat op om te komen helpen maar na enig gepiel is de jongen al los. Lachend vervolgt de chauffeur zijn weg.
is het nou een lokettiste?) verdwijnt naar achteren en komt even later terug met een pak koffie en een krukje. "Ja, het zit nogal hoog allemaal", legt ze uit. "Wat is het nou eigenlijk voor koffie?", vraag ik, "oploskoffie of gewone koffie?" "Diepvrieskoffie", antwoordt ze. "Bij D.E.
zetten ze heel sterke koffie en die vriezen ze in. Hier moet de koffie drie dagen ontdooien in
de koelkast. Dan wordt het met heet water verdund, anders is ze veel te sterk. Maar het is
prima koffie hoor".
Omdat het heerlijk weer is voor de tijd van het jaar, tot veertien graden is voorspeld, drink ik
mijn koffie, die inderdaad prima is, buiten in het zonnetje op. Als ik de koffie op heb komt net
lijn 1 aangereden. Omdat de chauffeur dezelfde is als net van lijn 5 besluit ik niet in te stappen.
Die chauffeur zal wel denken, een beetje rondjes rijden met de bus zeker!
De wachttijd op de volgende bus, een kwartier, besteed ik aan het bekijken van de omgeving. Het station ligt, evenals CS, midden in een winkelgebied. De bus van lijn 1 is, zoals de meeste bussen hier, ook weer zo'n ouwe bak. Een echte stadsbus: drie stoelen op een rij in plaats van vier en drie deuren. Zonde van de capaciteit. Wel bevorderlijk voor het snel uitstappen bij drukke haltes zoals CS. Lijn 1 loopt al gauw vol. Hoewel de bus op CS grotendeels leeg loopt, is deze zo weer vol. Er stappen twee stadswachten in. Ze gaan helemaal achterin zitten. Ik vraag me af of ze instappen omdat ze ergens heen moeten, of om de boel in de gaten te houden. Het maakt niet uit, het resultaat is natuurlijk hetzelfde. De bus rijdt in een lus door Almere Haven. Op de halte Haven centrum, in Almere Haven, stap ik, en bijna iedereen, stadswachten incluis, uit. Ook hier is weer een druk winkelcentrum. Hier wil ik verder met lijn 2 naar station Muziekwijk.
Op de haltepaal zie ik echter dat lijn 2 alleen op werkdagen rijdt. Dan maar met lijn 3. Maar
lijn 3 rijdt tegengesteld aan lijn 1. Omdat ik niet weer hetzelfde stuk terug wil, wacht ik maar
weer op lijn 1, weer een kwartier dus. In de tussentijd help ik nog twee oude dames met het
terugzetten van hun winkelwagens. Ook deze bus is goed gevuld.
Gelukkig komt de bus er al aan. Wel ruim vijf minuten vertraagd. De chauffeur weet het ook. Via de combofoon, een soort mobilofoon, probeert hij voor één van de passagiers een aansluiting te regelen. Het wordt nu echt vol, diverse mensen moeten staan. Een meisje stapt in, laat in een glimp haar abonnement zien en loopt door. "Mag ik hem nog even zien?",
roept de chauffeur naar achteren. Na het abonnement bekeken te hebben constateert hij dat het
niet geldig is. "Dit is een één sterabonnement voor Stad. Daar mag je niet mee in Almere
Haven. Of bijbetalen, of uitstappen!" Het meisje stapt uit. Zal wel hopen dat de chauffeur van
de volgende bus niet zo uitgeslapen is.
Zoals op vele haltes in Almere wordt hier een nieuwe, ruime, abri gebouwd. De bus loopt al snel vol. Naast mij gaat een bejaarde dame zitten. "Geen jong meisje hè, wat bij je komt zitten." Helaas. Bij het verkoopkantoor van Midnet op het stationsplein (CS) haal ik een
foldertje over lijn 2N, een nieuwe nachtlijn in Almere. Lijn 1 naar Haven is zojuist vertrokken,
dan maar wachten op lijn 3. Samen rijden ze acht keer per uur tegen elkaar in een rondje door
Haven. In deze bus is het heel wat minder vol, nog niet de helft van de stoeltjes is bezet. Ik
stap weer uit op halte Haven - centrum. Omdat ik nog wel meer te doen heb vandaag dan
alleen in de bus zitten neem ik streekbus 157 naar Amsterdam Amstel. Eindelijk weer een
fatsoenlijke, moderne streekbus met goede stoelen! Een echtpaar stapt in en laat twee maal
twaalf strippen stempelen. Ze moeten dus nog een heel eind met de bus. "Ik wens u sterkte!",
zegt de chauffeur.
Canada. Als ik eens om me heen kijk zie ik dat zowat iedereen in de coupé met z'n neus in de
vakantiefolders zit. Da's waar ook, in de Utrechtse Jaarbeurs wordt de vakantiebeurs
gehouden. De NS heeft er in ieder geval een goeie aan. Even na kwart over vier ben ik thuis.
*******
zit de hele dag vol!" "Het zou ook belachelijk zijn, ze hebben pas het spoor tussen Alkmaar en Schagen verdubbeld (Heerhugowaard- Schagen, Red.) en dan gaan ze het sluiten. En nou is het dubbelspoor en nog rijden jullie niet op tijd. Vandeweek nog, acht minuten vertraging in Schagen, ik begrijp niet hoe dat kan op dat kleine stukkie van Den Helder." De conducteur
vertelt wat over defecte wissels, wachten op kruising, defecte treinen. "En het gebeurt ook
vaak dat er een aanrijding is." Dat is weer nieuw voor mij. De conducteur loopt weg, want we
zijn inmiddels op Alkmaar Noord. Een man drie banken verderop heeft het gesprek gevolgd.
"Ach mevrouw, u moet maar de helft van wat ze vertellen geloven hoor. Den Helder -
Schagen is twintig kilometer. Als ie dan al acht minuten vertraging heeft, zijn ze gewoon te
laat vertrokken. Zaten ze gewoon koffie te drinken!" En zo mengen nog een aantal mensen
zich in de, interessante, discussie. De conducteur heb ik overigens niet meer gezien.
was dit van AC Restaurants, tegenwoordig zit er een restaurant van V&D. Ik heb er vroeger
dikwijls met mijn ouders gegeten, als we terugkwamen uit Zeeland. Rond kwart over acht ben
ik op mijn bestemming.
Om half twee arriveren we op Amsterdam Centraal. We komen aan op spoor 2. De rest van de
perrons zijn door middel van dranghekken afgesloten. Alleen de zij-ingang van het station, bij
het GWK, is geopend. De hoofdingang is met een rolluik afgesloten. In de tunnel wordt
ingangscontrole gehouden. Buiten doet de eeuwige hotdogverkoper goede zaken. Op het
Damrak is het nog druk met uitgangers.
Om nog even op Almere terug te komen: om 02.05 vertrekt GVB lijn 700 naar Almere, half gevuld. Om kwart over twee sta ik op de Leidsebrug te wachten op de 240. Op het wegdek liggen drie meiden. Een ander meisje neemt een foto van hen. Ik sta er wat bij te lachen en krijg opeens een lollie in mijn mond geduwd. De meiden moeten dezelfde bus als ik hebben en ik ga bij hen achter in de bus zitten. Als tegenprestatie voor de lollie deel ik keelpastilles uit. Een van de meiden, die duidelijk veel te veel gedronken heeft, gaat er vandoor met het doosje en deelt aan alle andere passagiers, een stuk of zeven, een pastille uit. Ook aan de chauffeur. Als ze terugkomt is het doosje bijna leeg. "We mogen roken, als we de as in dit doosje doen"' zegt ze tegen het meisje naast me, dat Simone blijkt te heten. En meteen gooit ze het doosje leeg. "Nah, Simone, wat doe je nou?" zegt Simone. Het blijkt dat alle vijf de meiden Simone heten. Ik geloof er weinig van. Na een verder gezellige rit stappen de meiden in Alkmaar uit.
Op het station stappen drie jongens in. Een van hen heeft echt geen geld meer voor de toeslag.
"Nou, loop maar door, jongen.", zegt de chauffeur.
Roland van Duin
Januari 1998.