AUGUSTUS 1993 - AUGUSTUS 1995: TWEE JAAR STRIJD VOOR BETER OPENBAAR VERVOER IN EN OM LEIDEN. augustus 1993 De Leidse gemeentepolitiek streeft naar vermindering van het aantal bussen op de Breestraat. ROVER brengt een kritische reactie uit op de gemeentelijke nota "De Breestraat een Leidsestraat". ROVER stelt dat de omleiding van bussen via de Langegracht zal leiden tot vertraging, extra overstappen en daarmee vermindering van passagiersaantallen.

oktober 1993 De NS besluit de zgn. 5000-serie (spits-stoptreinen Leiden - Den Haag HS - Rotterdam) met ingang van juni 1994 vrijwel geheel op te heffen. NS moet bezuinigen, en de forens schijnt het gelag te moeten betalen. Treinreiziger R. de Boer uit Voorschoten deelt in de trein 1500 protestkaarten uit. Ook ROVER en verscheidene andere belangenverenigingen protesteren tegen de voorgenomen opheffing, die zal leiden tot extra files in de Randstad.

oktober 1993 ROVER wil samen met de vervoermaatschappijen NZH en WN een alternatief uitwerken voor de Breestraatplannen van de gemeente, maar de busbedrijven weigeren hierop in te gaan. De Breestraatdiscussie wordt over de gemeenteraadsverkiezing heengetild.

januari 1994 Busmaatschappij Centraal Nederland heft het trajectgedeelte Noordwijkerhout - Lisse van lijn 94 op. Het andere gedeelte van de lijn (Lisse - Nieuw-Vennep) heeft in de loop van 1993 al het loodje gelegd.

maart 1994 De NZH maakt het voornemen bekend om lijn 33 (Leiden - Katwijk via Valkenburg) op te heffen. Valkenburg dreigt hierdoor geheel verstoken te raken van openbaar vervoer. Valkenburger Jaap Russchenberg formeert een actiecomit‚ dat 1200 handtekeningen verzamelt. De plaatselijke actievoerders, gesteund door de gemeente Valkenburg en ROVER, maken zich sterk voor omleiding van lijn 32 (Katwijk Rijnsoever - Leiden NS) door Valkenburg.

maart 1994 NZH-lijnen 60 / 61 (Noordwijkerhout - Leiden) zullen per mei 1994 een amputatie ondergaan. Het traject Noordwijkerhout Brink - Langeveld zal in de middaguren niet meer gereden worden, waardoor het Psychiatrisch Centrum Langeveld gedurende die periode onbereikbaar wordt. Ook het stadstraject in Leiden (Station - Meerburg) komt te vervallen. Bovendien wordt in de daluren de frequentie teruggebracht van 30 naar 60 minuten.

maart 1994 In Voorhout en andere plaatsen in de Bollenstreek ontstaat veel verzet tegen de opheffing van NZH-lijn 92 (Haarlem - Bollenstreek - Noordwijk aan Zee). ROVER-lid Hilda de Bruijne-Wolters uit Voorhout neemt het initiatief tot een protestkaartenactie. Bijna 500 kaarten komen binnen, naast 1250 handtekeningen, opgehaald in o.a. bejaardentehuizen. De resultaten worden door ROVER verwerkt tot twee rapporten, waaruit blijkt dat lijn 92 intensief gebruikt wordt door uiteenlo- pende groeperingen van reizi

gers: (deeltijd)werknemers, bezoekers van het winkelhart van Lisse en de markt in Sassenheim, strandbezoekers, scholieren. Veel "gedwongen" reizigers (die niet altijd gebruik kunnen maken van auto of fiets) zijn afhankelijk van lijn 92, die volgens ROVER dan ook gewoon moet blijven rijden. april 1994 ROVER organiseert een discussieochtend over de bezuinigingen in de Bollenstreek. Hierbij zijn vertegenwoordigers present van de reizigers, de busmaatschappijen NZH en ZWN, de rijksoverheid, provincie Noord- en Zuidholland en van de gemeenten. Na een ochtendje "zwarte pieten" tussen de verschillende groeperingen zijn de reizigers allerminst gerust op een goede afloop.

mei 1994 ROVER komt met een alternatief voor de opzet van het lijnenenet in de Bollenstreek, waardoor het busvervoer op de trajecten Noordwijk - Sassenheim, Sassenheim - Noordwijkerhout en Noordwijkerhout - Langeveld, in een gewijzigde vorm behouden zou kunnen blijven. Dit plan kan geen genade vinden in de ogen van de NZH.

juni 1994 Na veel heen en weer gepraat gaat de NZH accoord met omleiding van lijn 32 door Valkenburg. Het dorp aan de Oude Rijn is nu van maandag t/m vrijdag weer bereikbaar. Voor behoud van de bus op zaterdag en zondag moet het gemeentebestuur nog de gang naar de rechter maken. De NZH stelt dat Valkenburgse reizigers in het weekend maar gebruik moeten maken van de veerpont naar Rijnsburg om daar lijn 31 te nemen. Aangezien de pont in het weekend niet vaart, wijst de rechter deze "oplossing" van de hand.

juni 1994 De treinserie 5000 is volgens plan van de NS opgeheven. In Rijswijk en Voorschoten stoppen ter compensatie extra treinen. De vertraging op de Oude Lijn neemt hierdoor nog verder toe.

juni 1994 De nieuwe busdienstregeling is ingegaan. NZH-Lijn 92 is teruggebracht tot een spitsdienst Noordwijk - Sassenheim. De protesten van o.a. de bewonersraad van "Het Langeveld" mochten niet baten: de wijzigingsvoorstellen voor de lijnen 60 en 61 zijn onverkort doorgevoerd.

juni 1994 De landelijke organisatie van ROVER publiceert de resultaten van het "NS-Spitsonderzoek". Op zeven knooppuntstations in Nederland, waaronder Leiden, is onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het treinverkeer in de spits. Daarbij is gelet op punctualiteit, haalbaarheid van aansluitingen, informatievoorziening over vertragingen en zitplaatsruimte in treinen. De "Leidse" forens wordt met name op het traject Leiden - Utrecht veelvuldig getrakteerd op vertraging. De treinen tussen Leiden en Rotterdam kampen met ernstig plaatsgebrek. De NS belooft de informatievoorziening bij vertraging te verbeteren.

juli 1994 Bij Rijkswaterstaat in Haarlem vindt een hoorzitting plaats over de bezuinigingen in de Bollenstreek. ROVER vraagt aandacht voor het gebrek aan overheidstoezicht op het openbaar vervoer. De belastingbetaler brengt per jaar 3 miljard gulden op voor rijkssubsidie aan vervoerbedrijven; de overheid dient er dus op toe te zien dat dit geld ten goede komt aan de kwaliteit van het openbaar vervoer.

Bijna alle bezwaarschriften van de gedupeerde reizigers en van ROVER worden afgewezen. De directie van "Het Langeveld" wint zijn bezwaarprocedure tegen het schrappen van de middagritten, maar de NZH weigert deze ritten opnieuw in de dienstregeling op te nemen. "Het Langeveld" improviseert zelf een busdienst. Het juridisch steekspel tussen het ziekenhuis en de NZH duurt voort tot de dag van vandaag. juli 1994 De handtekeningen en protestbriefkaarten, verzameld tijdens de "slag om de Bollenstreek" worden aangeboden aan Pex Langenberg, verkeerswethouder van Leiden en voorzitter van de vervoersregio.

augustus 1994 Bij NS waait een frisse wind. Er zijn routemanagers aangetreden, die elk verantwoordelijk zijn voor de commercile exploitatie van een gedeelte van het spoorwegnet. Piet Schouwerwou, routemanager voor de Oude Lijn, zet een aantal ritten van de pas opgeheven 5000-serie weer terug in het spoorboekje.

oktober 1994 ROVER publiceert de resultaten van een onderzoek naar de punctualiteit van bussen. Op de haltes Leiden-NS en Leiden-Korevaarstraat zijn in september 1994 in totaal 2500 aankomst- en vertrektijden van bussen vastgelegd. Ondanks de chaotische toestanden op het Stationsplein en het slechte weer vielen de vertragingen mee. Een ernstig probleem is het optreden van "vervroeging". Passagiers missen vaak de bus door een te vroeg vertrek. Veel chauffeurs letten niet erg op punctualiteit. ROVER verzoekt de busmaatschappijen om maatregelen ter verbetering van het op tijd rijden.

november 1994 NS-routemanager voor het Groene Hart, Brigitte Spee, maakt het voornemen bekend om doorgaande treinen te laten rijden tussen Leiden en Gouda. ROVER wil het plan een kans geven, maar ziet wel bezwaren in het feit dat niet alle treinen meer aansluiting op elkaar geven in Alphen a/d Rijn.

november 1994 Een miljoenenverslindende reclamecampagne kondigt de komst aan van het nieuwe paradepaardje van de VSN: de Interliner. Dit is een luxueuze bus, die rijdt volgens NS-tarief. ROVER-Leiden is blij met de interliner Alphen a/d Rijn - Schiphol, maar spreekt ernstige twijfel uit over de zin van de Interliner-verbinding Leiden - Noordwijk - Haarlem. Lijn 90 wordt bij de introductie van de Interliner op het traject Noordwijk - Haarlem teruggebracht tot een uurdienst; mede naar aanleiding van protesten van ROVER ziet NZH er vanaf om deze lijn op termijn helemaal op te heffen. De Interliner Leiden - Haarlem ontpopt zich al snel tot de door ROVER verwachte mislukking; de lijn Schiphol - Alphen a/d Rijn voldoet echter ook niet erg aan de hooggespannen verwachtingen.

december 1994 ROVER overlegt met de gemeente Voorschoten over openbaar vervoer in de nieuwe wijk Starrenburg. Beide partijen zien voorlopig geen oplossing voor het probleem. Een lus door de wijk kan niet ingepast worden in de bestaande dienstregeling van ZWN; bovendien is er in de wijk geen keermogelijkheid aanwezig. Helaas wordt bij het ontwerpen van nieuwe wijken dikwijls onvoldoende rekening gehouden met openbaar vervoer.

december 1994 ROVER loopt vooruit op de in 1995 te nemen beslissing over het busvervoer in de Breestraat. Hoewel ROVER eigenlijk van mening is dat alle bussen op de Breestraat moeten blijven, brengt de reizigersvereniging in het rapport "Kwartetten in Leiden" een compromisvoorstel naar voren. Het ROVER-plan voorziet in de vorming van viertallen van buslijnen, waarvan er twee over de Breestraat en twee over de (autovrij gemaakte) Langegracht rijden. Bij het station geven de "kwar- tetlijnen" aansluiting. Vanuit elke wijk blijft de Breestraat rechtstreeks bereikbaar, terwijl het aantal bussen op de Breestraat met bijna 50% afneemt. Iedereen tevreden!

1994 / 1995 Ook deze jaren wordt er weer veel gediscussieerd over de terugkeer van de (blauwe) tram in onze regio. Het voorstel van de vervoersregio (een tramlijn Gouda / Alphen - Katwijk, via het spoortrac‚ Gouda-Leiden en via de Breestraat), de zgn. Rijnlandtram, begint vaste vormen aan te nemen. ROVER is voorstander van aanleg van sneltramverbindingen, mits er een aanvaardbaar busnet in stand blijft in de wijken en dorpen waar de tram niet rijdt.

januari 1995 De FNV en de VSN maken de reiziger tot slachtoffer van een schimmig conflict over punten en komma's in de CAO. Vijf dagen lang rijden er in Nederland geen streekbussen. Dan bepaalt de rechtelijke macht, dat de staking beperkt moet blijven tot de periode 10.00 - 15.00 uur. Deze onverstandige uitspraak verschaft beide partijen de mogelijkheid om het conflict wekenlang te rekken - over de rug van de dal-urenreiziger. Het landelijk bestuur van ROVER poogt achter de schermen te bemiddelen tussen de strijdende partijen: vergeefs.

februari 1995 Ook de forenzen op het traject Alphen a/d Rijn / Boskoop / Waddinxveen - Den Haag moeten geloven aan de Interliner. In november 1995 zal "de groene streep" de huidige spitsbussen van de lijnen 240 / 241 / 242 gaan vervangen. Voor de meeste klanten van deze bussen betekent dit een prijsverhoging van 50% en ‚‚n of twee keer overstappen: de Interliner zal nl. niet in de Alphense wijk Ridderveld stoppen. ZWN besluit in afwachting van de Interliner per 6 maart 1995 de lijnen 240 t/m 242 alvast maar in te korten: het traject Den Haag CS - Den Haag Benoordenhout wordt geschrapt. Na protesten van reizigers en van ROVER wordt het interlinerplan aangepast: de groene bus zal t.z.t. toch stoppen in Ridderveld. De wijziging per 6 maart 1995 gaat echter gewoon door.

maart 1995 In Voorhout wordt door ROVER een discussieavond gehouden over het openbaar vervoer in de regio. De ruim zeventig aanwezigen zijn de opheffingen van vorig jaar nog niet vergeten. De spreker van de NZH heeft geen gemakkelijke avond.

april 1995 De provincie Zuid-Holland publiceert een zgn. Modellenboek met standaardoplossingen voor het openbaar vervoer in dunbevolkte gebieden. ROVER waardeert de inzet van de provincie voor behoud van het openbaar vervoer op het platteland, maar twijfelt wel enigszins aan de financi‰le haalbaarheid van de meeste in het modellenboek genoemde plannen. ROVER geeft de voorkeur aan behoud van een goed basis-busnet boven systemen als belbussen en deeltaxi's, die toch een barriere opwerpen voor de reiziger.

voorjaar 1995 Diverse ROVER-afdelingen overleggen met NS-routemanager Piet Schouwerwou over de dienstregeling op de Oude Lijn (Amsterdam - Dordrecht) in de periode 1996-1998.

april 1995 Taxibedrijf Schutte en De Zijl Bedrijven openen een busdienst tussen bedrijventerrein Roomburg en Leiden NS, de R-bus. Deze bus rijdt via het opvangcentrum voor asielzoekers aan de v.d. Madeweg en via Meerburg, dat hierdoor volgens de gemeente gecompenseerd is voor het verdwijnen van lijn 60. De Meerburg-bewoners denken hier anders over: de R-bus heeft een afwijkend tarief en komt bovendien niet op de Breestraat. De bezwaarschriften van de reizigers en van ROVER worden echter afgewezen. ROVER vindt, afgezien van de principi‰le bezwaren tegen het afwijkend tarief, de R-bus een aceeptabele (nood)oplossing.

mei 1995 De landelijke organisatie van ROVER brengt in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat, een rapport uit over de gewenstheid van inspraak van openbaar vervoer-reizigers op zaken als dienstregeling en lijnvoering. ROVER beveelt nadere studie aan naar het "Engelse model". In Engeland bestaan door de overheid ingestelde inspraakorganen, waarin o.a. belangenverenigingen van reizigers zitting hebben. De inspraakorganen krijgen een jaarlijks budget van het Rijk, dat bijvoorbeeld gebruikt kan worden voor het verrichten van onderzoek. Bovendien hebben deze organen bepaalde, in de wet omschreven rechten. De vervoersmaatschappijen reageren koel op het ROVER-rapport. Zij zijn nu "commercieel", en vinden zichzelf van huis uit al klantgericht genoeg.

juni 1995 In de nieuwe busdienstregeling voor deze regio komen nauwelijks verslechteringen voor; heel anders dan een jaar geleden! Toch blijft er iets te klagen over de dienstregeling van ZWN: deze verschijnt nl. pas 1« week na de ingangsdatum.

In het spoorboekje keert de 5000-serie (spitsstoptreinen Leiden - Rotterdam) bijna geheel terug. De extra stops van sneltreinen in Rijswijk en Voorschoten, ingevoerd in 1994, worden echter geschrapt. In Voorschoten leidt dit tot protesten van reizigers. Het gemeentebestuur wil "metrofrequentie", d.w.z. zes … acht treinen per uur, maar NS vind dat, gezien het inwonertal van Voorschoten, wel wat overdreven.

augustus 1995 Gemeente Leiden verzoekt ROVER om advies bij het opzetten van een commissie voor reizigersinspraak voor het stadsvervoergebied van Leiden.

oktober 1995 ROVER pleit bij Treintaxi BV, en bij de gemeenten Voorhout, Sassenheim, Noordwijk en Noordwijkerhout, voor invoering van een treintaxi bij het in 1996 te openen NS-station Voorhout.

november 1995 Tijdens een reizigersavond, georganiseerd door Rover Leiden, belooft routemanager Piet Schouwerwou de reizigers op de Oude Lijn gouden bergen. De Leidse wethouder Langenberg belicht de mogelijkheden van de terugkeer van de tram in onze regio.

december 1995 ROVER voert overleg met NZH. Lijn 60 zal na de opening van Voorhout NS worden ingekort tot het traject Noordwijkerhout - Voorhout. Goed nieuws is de terugkeer van Lijn 92 die in 1994 was gereduceerd tot enkele spitsritjes Sassenheim - Noordwijk. De lijn zal m.i.v. juni 1996 gaan rijden op het traject Noordwijk - Schiphol via de Bollenstreek, en wel zeven dagen per week en 18 uur per dag.

december 1995 Gemeente Leiden presenteert de nota "Breestraat in Balans". De "balans" slaat niet bepaald door naar de OV-reiziger. Diverse buslijnen worden uit de Breestraat verwijderd; aan doorstroming op de alternatieve route (Hooigracht) wordt mogelijk niets gedaan; er is geen rekening gehouden met de adviezen van ROVER uit de nota van december 1994.

1996 Diverse malen is overleg gepleegd met Leidse gemeenteambtenaren. Behalve de "hot-items" Breestraat en Rijnlandtram zijn ook de volgende zaken aan de orde gekomen:

Ontsluiting van nieuwbouwwijken, zoals de Coebel en Voorschoten-Starrenburg; aansluitingen van bus op trein bij Leiden NS en Den Haag CS; inzetten van milieuvriendelijke stadsbussen. januari 1996 ROVER-actie voor het openhouden van NS-loketten. In de wijken rond station De Vink worden folders uitgezet.

januari 1996 ROVER-Leiden deelt op een zaterdagmiddag bij de halte Stadhuis in Leiden gele kaarten uit aan buspassagiers. Reizigers kunnen deze protestkaarten tegen het Breestraat-beleid van de gemeente opsturen naar B&W. De reacties van het publiek op de ROVER-actie zijn overwegend positief. De weken daarop komen er ca. 50 gele kaarten binnen bij de gemeente.

januari 1996 Tijdens een info-avond krijgt wethouder Langenberg weinig applaus voor zijn Breestraatplannen. Hij betitelt de gele kaartenactie van ROVER als "demagogie".

februari 1996 ROVER krijgt via-via de door NSR-routemanager Piet Schouwerwou beloofde concept-dienstregeling voor de Oude Lijn in handen. Deze valt bitter tegen: zo vervalt bij station Den Haag HS een groot aantal aansluitingen van de Intercity op de stoptrein en omgekeerd.

maart 1996 De afdelingen Leiden, Den Haag en Delft organiseren een actie tegen de verslechterde dienstregeling op de Oude Lijn. De afdelingen Rijnmond en Drechtsteden weigeren hun medewerking "om de relatie met NSR goed te houden". Op de stations Rijswijk, Delft en Delft Zuid worden op 27 maart in de ochtendspits aan totaal ca. 3000 treinreizigers folders uitgedeeld met uitgebreide informatie over de dienstregeling. Forensen naar deze drie stations gaan er op achteruit in verbindingen en / of reistijd.

april 1996 ROVER-Leiden produceert de nota "Rijnlandtram als lichtend voorbeeld". Deze nota is geschreven in de vorm van een toekomstverhaal dat zich afspeelt in 2002. ROVER pleit voor versnelde aanleg van een tramverbinding Leiderdorp - Katwijk, als eerste fase in de ontwikkeling van de Rijnlandtram. ROVER kiest om redenen van snelheid voor de variant via Valkenburg. Over Rijnsburg blijft een bus rijden. ROVER zet vraagtekens bij de aanleg van een tramlijn in de Leidse binnen- stad. Vervanging van de ca. 15 buslijnen in de Breestraat door slechts ‚‚n tramlijn is natuurlijk ongewenst.

april 1996 Het 5000ste ROVER-lid, Leidenaar Gerard Aletrino, wordt gehuldigd door het landelijk bestuur van ROVER en door Rover-Leiden.

april 1996 Een ROVER-delegatie o.l.v. Marcel Kouwenhoven (ROVER Den Haag) brengt een bezoek aan NS-Reizigers in Utrecht. ROVER zet bij deze gelegenheid een plan uiteen om bijna alle aansluitingen op station HS te behouden. NSR gaat slechts gedeeltelijk in op de eisen van ROVER. ROVER blijft met het gevoel zitten dat er door NS te weinig kwaliteit geboden wordt op de Oude Lijn, waarvan de capaciteit de laatste jaren voor vele miljarden is verhoogd.

mei 1996 Het complete routemanagement wordt door NS-Reizigers aan de dijk gezet. Het overleg tussen ROVER en NS-Reizigers komt stil te liggen.

mei 1996 Met de nieuwe dienstregeling van NZH is van alles aan een hand. In een slordige folder met lachwekkend taalgebruik wordt de reiziger o.a. geinformeerd over lijn 92 (Noordwijk - Schiphol). In het busboekje stond vermeld dat dit een "daglijn" zou worden, hetgeen in de logica van NZH betekent dat hij van ca. 7.00 tot 23.00 uur zou rijden. Op het laatste nippertje is deze lijn "om bedrijfseconomische redenen" omgezet in een spitslijn. Pas op 1 januari 1997 gaat de lijn rijden zoals hij in het busboekje vermeld staat.

juni 1996 ROVER dient een bezwaarschift in tegen het omzetten van lijn 92 in een spitslijn en tegen de slechte aansluitingen van de Leidse stadslijnen op de NZH-lijnen richting Bollenstreek, een zaak waarvoor ROVER al jaren van het kastje naar de muur wordt gestuurd door NZH en ZWN. Tijdens de hoorzitting bij Rijkswaterstaat in Haarlem blijkt dat NZH zich verrekend heeft bij het opzetten van lijn 92, waardoor deze lijn voorlopig niet in "dagdienst" kon rijden. Verder komt aan het licht dat NZH strandlijn 62 (Noordwijk aan Zee - Langevelderslag) stiekum was opgeheven.

juni 1996 De nieuwe dienstregelingen gaan in. Station Voorhout staat vermeld in de NS-dienstregeling, maar is nog in aanbouw. De opening is uitgesteld tot winter 1997.

In de Leidse stadsdienst zijn de bezuinigingen ingevuld door op zondagen en gedurende de avonduren de kwartierdienst op de lijn 15-16, traject Leiden NS - Stevenshof, terug te brengen tot een halfuursdienst. E.e.a. mede op advies van ROVER: het alternatief was het geheel schrappen van enkele andere stadslijnen gedurende de stille uren.

zomer 1996 Langenberg stelt de beslissing over de Breestraat uit tot 1997 "omdat de onderzoeken tegenstrijdige resultaten geven". Langenberg bedoelt dat op de lijnen die experimenteel uit de Breestraat verwijderd zijn, nl. lijn 48 (Leiderdorp - Delft) en 167 (Alphen a/d Rijn - Leiden NS), de vervoerscijfers gekelderd zijn.

september 1996Op de derde dinsdag in september blijkt de Rijn-Gouwelijn en de spoorverdubbeling op het traject Alphen a/d Rijn - Leiden, voor te komen op de meerjarenbegroting van Verkeer en Waterstaat. Helaas heeft de vervoersregio nog geen concreet plan paraat voor de Rijnlandtram. Hierop zal nog twee jaar gestudeerd worden.

september 1996In Leiden wordt de Reizigersraad opgericht. Dit is een adviesorgaan dat de gemeente moet adviseren over zaken rond het stadsvervoer. De raad bestaat uit busreizigers, die geworven zijn via een advertentie. ZWN, alsmede organisaties als ROVER, ENFB en de ouderenbonden, nemen als waarnemer deel aan de Reizigersraad. ROVER is betrokken geweest bij de totstandkoming van de raad.

oktober 1996 ROVER heeft diverse malen (vergeefs) overleg gepleegd met NZH en ZWN over de slechte onderlinge aansluiting bij Leiden NS gedurede de avonduren. Twee van de betrokken lijnen (NZH lijnen 60/61 Noordwijkerhout - Leiden NS) zullen binnenkort ingekort worden tot het traject Noordwijkerhout - Voorhout NS. Welke route de bus in Voorhout zal volgen, is voorshands een open vraag.

Frans Mensonides 5 november 1996.